Choroba Takayasu, zwana inaczej zespołem łuku aorty lub chorobą bez tętna, jest zaliczana do grupy zapaleń dużych naczyń. Obecnie za podłoże rozwoju choroby uważa się zaburzenia immunologiczne współistniejące z czynnikami genetycznymi oraz środowiskowymi. W przebiegu choroby w obrębie ścian dużych naczyń tętniczych powstaje zapalna ziarnina, doprowadzając do stopniowego zwężania się światła naczynia lub nawet do jego całkowitego zamknięcia. Choroba ta występuje rzadko zarówno w populacji dorosłych, jak i w wieku rozwojowym. W początkowej fazie choroby objawy nie są charakterystyczne, co powoduje trudności diagnostyczne i opóźnia ustalenie rozpoznania. Objawy zależne od niedokrwienia narządów i tkanek obserwowane u dorosłych rzadko występują w populacji dziecięcej. Nie ma żadnego badania laboratoryjnego, którego wynik byłby charakterystyczny dla choroby Takayasu. W badaniach laboratoryjnych najczęściej stwierdza się przyspieszenie prędkości opadania erytrocytów oraz podwyższone wartości pozostałych wskaźników ostrego procesu zapalnego, w morfologii krwi – niedokrwistość normocytarną, leukocytozę oraz nadpłytkowość. Złotym standardem diagnostycznym w chorobie Takayasu jest arteriografia rentgenowska, obecnie zastępowana angiografią metodą tomografii komputerowej (angio-CT) oraz angiografią metodą rezonansu magnetycznego (angio-MRI). Na podstawie powyższych badań obrazowych możliwe jest określenie typu choroby w zależności od anatomicznego umiejscowienia zmian naczyniowych. Rozpoznaniu choroby służą kryteria diagnostyczne EULAR/PRINTO/PRES Ankara 2008 opracowane dla choroby Takayasu u dzieci, przedstawione w tabeli I. Z uwagi na rzadkie występowanie choroby u dzieci nie ma kontrolowanych badań dotyczących jej leczenia. W ostrej fazie choroby zawsze stosuje się wysokie dobowe dawki glikokortykosteroidów, zwykle konieczne jest także leczenie immunosupresyjne. Istnieją doniesienia o skuteczności terapii inhibitorami czynnika martwicy nowotworów (tumour necrosis factor – TNF) w chorobie Takayasu u dzieci. W artykule przedstawiono przypadek 8-letniej dziewczynki, u której rozpoznanie choroby Takayasu ustalono po prawie 2 latach obserwacji objawów niespecyficznych. Wykonane u pacjentki badanie angio-CT dużych naczyń klatki piersiowej uwidoczniło pogrubienie ściany aorty ze znacznym zwężeniem jej światła, zwężenie światła tętnicy podobojczykowej lewej, tętnicy szyjnej wspólnej, przewężone miejsce odejścia tętnicy kręgowej lewej, tętniakowato poszerzone tętnice tarczowe (ryc. 1).