Cel badania: Uzyskanie informacji dotyczących profilu pacjentów z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa (ZZSK), aktywności i przebiegu choroby, leczenia dotychczasowego i prowadzonego aktualnie, a także odsetka i profilu pacjentów leczonych konwencjonalnie, ale kwalifikujących się do terapii lekami hamującymi czynnik martwicy nowotworów (inhibitorami TNF).
Materiał i metody: W badaniu wzięli udział lekarze reumatolodzy z 7 krajów środkowo-wschodniej Europy, uznani za ekspertów w leczeniu ZZSK. Ich zadaniem było włączenie do obserwacji 3–5 pacjentów, u których nigdy wcześniej nie stosowano terapii inhibitorami TNF. Reumatolodzy zostali poproszeni o zakwalifikowanie swoich pacjentów do terapii inhibitorami TNF na podstawie oceny klinicznej.
Wyniki: Przebadano 1506 pacjentów z ZZSK, którzy nigdy wcześ-niej nie byli leczeni inhibitorami TNF. Z tej grupy 61% pacjentów zostało zakwalifikowanych do terapii inhibitorami TNF na podstawie oceny klinicznej. W Polsce przeanalizowano przypadki 368 pacjentów, z których 55% uznano za kandydatów do takiego leczenia. Ogólnie, wszyscy chorzy zakwalifikowani do terapii inhibitorami TNF wykazywali wyższą aktywność choroby i ograniczenie wydolności funkcjonalnej, a także niższy poziom jakości życia. Tylko 38% wszystkich kandydatów spełniało kryteria rekomendowane przez grupę ASAS (ASsessments In Ankylosing Spondylitis), z uwzględnieniem wartości BASDAI (Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index) wynoszącej co najmniej 4, oraz wywiadu wcześniejszego stosowania przynajmniej 2 niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). W Polsce ten odsetek wynosił 18% i był najniższy spośród wszystkich krajów biorących udział w badaniu.
Wnioski: Ponad połowa pacjentów z zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa obecnie leczonych lekami konwencjonalnymi mogłaby zostać zakwalifikowana do leczenia inhibitorami TNF. Reumatolodzy brali pod uwagę aktywność choroby jako wskaźnik determinujący rozpoczęcie podawania inhibitorów TNF, ale ich decyzja nie zawsze była w pełni zgodna z rekomendacjami ASAS.