Cel pracy: Celem pracy było określenie częstości występowania i intensywności dolegliwości bólowych w obrębie układu ruchu, ze szczególnym uwzględnieniem objawów zespołu kanału nadgarstka (ZKN) oraz innych zespołów przeciążeniowych (ZP) kończyn górnych, wśród osób wykonujących prace powtarzalne, w różnych zawodach, w warunkach polskich.
Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród pracowników zatrudnionych na 11 stanowiskach, w różnych zakładach pracy. W badaniach wzięły udział 1122 osoby wykonujące pracę powtarzalną. Większość badanych stanowiły kobiety – 936 (83,4%). Średni wiek badanych wynosił 36,7 roku (SD – 9,7), 19–69 lat. Średni staż pracy wynosił 5,9 roku (SD – 6,6), 1–34 lat. Do oceny częstości występowania i intensywności dolegliwości w obrębie układu mięśniowo-szkieletowego zastosowano zmodyfikowany kwestionariusz NQ (Nordic Questionnaire). Dla każdego stanowiska określono pozycję ciała podczas pracy, stopień obciążenia wysiłkiem powtarzalnym i stopień obciążenia wysiłkiem statycznym (metoda OWAS).
Wyniki: Skargi na dolegliwości bólowe w obrębie całego układu ruchu zgłaszało 14,2–63,9% kobiet i 12,9–56,2% mężczyzn, w zależności od okolicy ciała. Skargi najczęściej były zgłaszane przez kobiety wykonujące pracę w pozycji siedzącej. Dolegliwości bólowe o charakterze ZP kończyn górnych zgłaszało 17,8–51,1% kobiet i 12,9–29,7% mężczyzn, w zależności od umiejscowienia. Występowanie objawów ZKN na podstawie jednoczesnego występowania subiektywnych objawów zaburzeń w obrębie części czuciowej i ruchowej nerwu pośrodkowego oraz dodatnich klinicznych testów prowokacyjnych (Phalen, Tinel, Flick test) stwierdzono u 34 pracowników, co stanowi 3% badanej grupy.
Wnioski: Dolegliwości bólowe w układzie ruchu o charakterze ZP występują u dużej części osób wykonujących pracę powtarzalną. Zespoły przeciążeniowe w obrębie kończyn górnych stanowią istotny problem kliniczny. Profilaktyka ZP wymaga właściwej organizacji pracy i świadomej współpracy organizatorów pracy z lekarzami medycyny pracy.