Wczesny okres reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) przebiega często niecharakterystycznie i trudno go jednoznacznie odróżnić od innych typów zapaleń wielostawowych. Udowodniono, że przeciwciała przeciwko cyklicznemu cytrulinowemu peptydowi (anty-CCP) są bardzo specyficzne dla RZS. Przeciwciała anty-CCP mogą być wykrywane kilka lat wcześniej przed klinicznym rozpoznaniem RZS. Celem pracy była retrospektywna ocena przydatności oznaczenia przeciwciał anty-CCP w diagnostyce różnicowej zapalenia wielostawowego. Analizie poddano historie chorób 320 chorych, hospitalizowanych w Klinice Reumatologii i Układowych Chorób Tkanki Łącznej w latach 2003–2004 z objawami zapalenia wielostawowego. U wszystkich chorych wykonano oznaczenie przeciwciał anty-CCP metodą ELISA. Wynik pozytywny (>5 RU/ml) uzyskano u 165 chorych. Dalszej analizie poddano 124 osoby ze średnio (20–80 RU/ml) i wysoko dodatnim (>80 RU/ml) poziomem przeciwciał. W ciągu 2 lat obserwacji u 97 chorych (78,2%) rozpoznano RZS zgodnie z kryteriami Amerykańskiego Towarzystwa Reumatologicznego (ACR). U wszystkich chorych rozpoczęto terapię modyfikującą przebieg choroby. Pozostali chorzy (27 osób) w ciągu 2 lat nie spełniali kryteriów ACR i u 9 z nich rozpoznano inną chorobę tkanki łącznej (u 4 niezróżnicowaną chorobę tkanki łącznej – NChTŁ, u 3 toczeń układowy, u 1 pierwotny zespół Sjögrena, u 1 twardzinę układową), u 12 niezróżnicowane zapalenie stawów (NZS), u 1 łuszczycowe zapalenie stawów, u 1 układowe zapalenie naczyń, u 4 chorobę zwyrodnieniową stawów. Wszyscy chorzy z grupy NZS i NChTŁ zostali poddani dalszej obserwacji w kierunku rozwoju RZS. Na podstawie przeprowadzonej obserwacji wnioskujemy, że oznaczenie przeciwciał anty-CCP u chorych z objawami zapalenia wielostawowego pozwala potwierdzić rozpoznanie RZS i jednoznacznie zdecydować o zastosowaniu terapii modyfikującej w razie wyników dodatnich, natomiast przy braku pełnego obrazu klinicznego obliguje do dalszej bacznej obserwacji w kierunku RZS.