Wstęp : Choroba zwyrodnieniowa stawów jest przewlekłą, niezapalną chorobą stawów o wieloczynnikowej etiologii. Na skutek przewlekłego procesu destrukcyjnego w stawach pacjent odczuwa dolegliwości ze strony narządu ruchu, ma obniżoną sprawność i trudności w funkcjonowaniu w życiu codziennym, a w rezultacie – jakość jego życia jest niższa.
Cel pracy : Celem badań jest identyfikacja problemów zdrowotnych pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów, ocena stopnia sprawności i umiejętności radzenia sobie w życiu codziennym, ocena jakości życia uwarunkowanej stanem zdrowia (HRQOL), określenie roli zespołu terapeutycznego w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych pacjentów i poprawie jakości życia.
Materiał i metody : Grupę badaną stanowiło 100 pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów wg kryteriów ACR. Zastosowano kwestionariusz ankiety i indeks niesprawności HAQ (0–3), indeks Leguesne’a (0–24), skalę WOMAC (0–100), wzrokowo-analogową skalę oceny bólu (VAS 0–100), kwestionariusz jakości życia WHOQOL-BREF (4–20).
Wyniki : Z wielu zgłaszanych problemów zdrowotnych najbardziej dokuczliwy był ból (82%) – 64 respondentów odczuwało go bardzo często, o dość dużym nasileniu [WOMAC A – 56,86, ból w ruchu (VAS) – 61,14, ból w spoczynku (VAS) – 47,33]; p  0,05. Wraz z wiekiem wzrastało uzależnienie od pomocy innych (WOMAC A – 79,4, WOMAC B – 84,06, WOMAC C – 86,3; indeks Lequesne’a – 20,75, HAQ – 2,6); p  0,05. Ogółem 51 ankietowanych deklarowało trwałe ograniczenia ruchomości stawów (WOMAC C – 71,48, indeks Lequesne’a – 17,47, HAQ – 1,9); p  0,05. W ocenie HRQOL najniższy wynik uzyskano w dziedzinie psychologicznej (QOL – 11) i fizycznej (QOL – 11,2). Większość respondentów (n = 65) często odczuwała stany obniżonego nastroju oraz miała poczucie izolacji społecznej i ograniczenia w pełnieniu swoich funkcji.
Wnioski : Głównym problemem zdrowotnym osób z chorobą zwyrodnieniową stawów był przewlekły ból. Czas trwania choroby znacząco wpływał na obniżenie sprawności fizycznej – trudności w poruszaniu się i wykonywaniu codziennych czynności. W subiektywnej ocenie HRQOL najsłabiej wypadła dziedzina psychologiczna i fizyczna. Badania dowodzą, że priorytetowym celem opieki powinno być łagodzenie dolegliwości bólowych, usprawnienie funkcji stawów, ograniczenie inwalidztwa oraz wsparcie emocjonalne i informacyjne.