KRÓTKIE DONIESIENIE
Niesamowity Irlandczyk Bernard Connor (1666–1698)
Więcej
Ukryj
Data publikacji online: 11-09-2013
Reumatologia 2013;51(4):249-258
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Praca doktorska irlandzkiego lekarza Bernarda Connora (1666–1698) z Reims z 1693 r., w której jest opisany tułów mężczyzny z kośćmi zrośniętymi w jeden blok kostny z powodu spondylitis ankylosans [zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa], powszechnie jest uważana za pierwsze doniesienie o odnalezieniu takiego szkieletu. Informację tę należy jednak postrzegać w kontekście wcześniejszych oraz kolejno pojawiających się podobnych obserwacji w niemieckiej, a zwłaszcza angielskiej literaturze, w której znaleziska takie są opisywane – chociażby w zbiorach anatomicznych, czy też w kontekście klinicznym w większości publikacji Charlesa Hiltona Fagge z 1877 r. Tym samym długo stosowany w Niemczech eponim „choroba Marie-Strümplla-Bechterewa” jest nadal kwestionowany. Bernard Connor jest jednak z innych jeszcze powodów: medycznych i historycznych, uważany za niezwykle interesującą osobistość schyłku XVII stulecia. Jego naukowo zorientowane pisma medyczne przysporzyły mu wrogów w Kościele. Przez kilka miesięcy przebywał w Polsce jako nadworny lekarz króla Jana III Sobieskiego. W swojej trzytomowej, wydanej także w języku niemieckim, historii Polski przedstawił bardzo poglądowo ówczesne stosunki polityczne i społeczne, ale także medycynę kraju, którą postrzegał jeszcze jako bardzo zacofaną. W przeciwieństwie do tego plasują się wzorcowe w skali europejskiej osiągnięcia polskiej reumatologii u schyłku XX wieku, przedstawione na przykładzie kilku wybitnych osobistości.
REFERENCJE (38)
1.
Albrecht JS (1748) De anchylosi seu coalitu vertebrarum spinae dorsi equinae et alius spinae humanae vertebrarum inter se et cum costis nonnullis. Acta physico-medica sive Ephemerides 8: 452-458. .
2.
Bechterew WM (1893) Steifigkeit der Wirbelsäule und ihre Verkrümmung als besondere Erkrankungsform. Neurol Zbl 12: 426-434.
3.
Bechterew WM (1897) Von der Verwachsung oder Steifigkeit der Wirbelsäule. Dtsch Z Nervenhk 11: 327-337.
4.
Bechterew WM (1899) Neue Beobachtungen und pathologisch-anatomische Untersuchungen über Steifigkeit der Wirbelsäule. Dtsch Z Nervenhk 15: 45-57.
5.
Benedum J (2001) Zur Geschichte der ankylosierenden Spondylitis. In: Schmidt KL (Hrsg) Ankylosierende Spondylitis. Novartis Pharma Verlag, Nürnberg. .
6.
Blumberg BS, Blumberg JL (1958) Bernard Connor and his contribution to the pathology of ankylosing spondylitis. J Hist Med 13: 349-366.
7.
Brodie BC (1850) Pathological and Surgical Observations on the Diseases of the Joints. 5th Edit. Longman, Brown, Green and Longmans, London. .
8.
Buess H, Koelbing HM (1964) Kurze Geschichte der ankylosierenden Spondylitis und Spondylose. JR Geigy, Basel.
9.
Buckley CW (1931) Spondylitis deformans. Brit Med J I: 1108-1112.
10.
Bywaters EGL (1979) Historical aspects of ankylosing spondylitis. Rheumatol Rehab 18: 197-203.
11.
Connor B (1693) (1691?) Lettre écrite? Monsieur le Chevalier Guillaune de Waldegrave, premier médecin de sa Majesté de Britannique. Paris.
12.
Connor B (1695) An extract of a letter to Sir Charles Waldegrave. Philos Trans 19: 21-27. .
13.
Connor B (1695) Dissertationes Medico-Physicae. Oxford.
14.
Connor B (1697) Evangelium medici. S. Briscoe, London.
15.
Connor B (1698) The History of Poland in several letters to persons of quality. Brown, London.
16.
Connor B (1700) Beschreibung des Königreichs Polen und Groß-Hertzogthums Litthauen. Th. Fritsch, Leipzig.
17.
Connor B (1724) Evangelium Medici. Jena.
18.
Fagge CH (1877) A case of simple synostosis of the ribs to the vertebrae, and of the arches and the articular process of the vertebrae themselves and also of one hip-joint. Transact Pathol Soc London 28: 201-209.
19.
Holmes T (1898) Sir Bejamin Collins Brodie. T. Fisher Unwin, London.
20.
Jöchers Allgemeines Gelehrtenlexikon (1787), Leipzig.
21.
Keitel W (2001) Jung und Unbekümmert. Adolf Strümpell (1853-1925) Z Rheumatol 60: 506-512. .
22.
Keitel W (2002) Der Meisterschüler. Pierre Marie (1853-1940) Z Rheumatol 61: 67-72.
23.
Keitel W (2002) Ein Opfer Stalins? Wladimir Michailowitsch Bechterew (1857-1927) Z Rheumatol 61: 201-206. .
24.
Krebs W (1934) Das Röntgenbild des Beckens bei der Bechterewschen Krankheit. Fortschr Röntgenstr 50: 537-545.
25.
Krebs W, H Wurm (1938) Die Bechterewsche Krankheit (Entzündliche Wirbelsäulen-Versteifung). Steinkopff, Dresden, Leipzig.
26.
Lyons PM (1831/32) Remarkable Case of Rapid Ossification of the Fibrocartilaginous Tissues, or Pure General Anchylosis. Zit bei 8.
27.
Marie P (1898) Sur la spondylose rhizomélique. Rev Méd 18: 285-319.
28.
Myers JA (1968) Masters of Medicine. St. Louis, Mo. .
29.
O’Connell B (1956) Ankylosing spondylitis. The literature up to the close of the nineteenth century. Ann Rheum Dis 15: 119-123.
30.
Ott VR (1982) Zur Geschichte der ankylosierenden Spondylitis. Akt Rheumatol 7: 56-64.
31.
Ott VR, H Wurm (1957) Spondylitis ankylopoetica (Morbus Strümpell-Marie-Bechterew). Steinkopff Darmstadt. .
32.
Schilling F (1974) Spondylitis ankylopoetica. In: Handbuch der Medizinischen Radiologie. Diethelm L et al. (Hrsg) Band VI/2, 456-689, Springer Berlin, Heidelberg, New York.
33.
Schilling F (1979) Rheumatologisch-röntgenologischer Befundbericht über einen Skelett-Abschnitt (Grab 463). In: Die Ausgrabungen in der Stiftskirche zu Enger, I. Ellger (Hrsg) Habelt, Bonn.
34.
Schmidt KL (2002) Victor Rudolf Ott (1914-1986): Europäischer Schrittmacher und Kämpfer. Z Rheumatol 61: 469-482.
35.
Strümpell A (1884) Lehrbuch der speciellen Pathologie und Therapie der inneren Krankheiten. Bd 2, p. 152. Vogel, Leipzig.
36.
Strümpell A (1897) Bemerkung über die chronische ankylosierende Entzündung der Wirbelsäule und der Hüftgelenke. Dtsch Z Nervenhk 11: 338-342.
37.
Wenzel C (1824) Über die Krankheiten am Rückgrathe. Wesché, Bamberg.
38.
Wurm H (1955) Zur pathologischen Anatomie und Pathologie der entzündlichen Wirbelsäulenversteifung (Bechterew-Marie-Strümpell). Z Rheumaforsch 14: 337-343.
Copyright: © Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. This is an Open Access journal, all articles are distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.