Bieżący numer
Archiwum
Online first
O czasopiśmie
Redakcja
Rada Naukowa
Wydawca
Standardy etyczne i procedury
Bazy indeksacyjne
Recenzenci
Recenzenci Honorowi
Prenumerata
Kontakt
Najczęściej czytane artykuły
Dla autorów
Opłata za przetwarzanie artykułu (APC)
Książki i Konferencje
Książki
Konferencje
SARS CoV-2/COVID-19
PRACA PRZEGLĄDOWA
Przegląd metod diagnostycznych zespołu Sjögrena
Data nadesłania: 07-02-2013
Data ostatniej rewizji: 15-05-2013
Data akceptacji: 11-06-2013
Data publikacji online: 31-10-2013
Data publikacji: 30-10-2013
Reumatologia 2013;51(5):363-369
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
SLE, zespół Sjögrena i zespół antyfosfolipidowy - etiologia, patogeneza, obraz kliniczny i leczenieDiagnostyka laboratoryjna I obrazowa chorób reumatycznych
STRESZCZENIE
Zespół Sjögrena (ZS) jest przewlekłą chorobą zapalną tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym. W jej przebiegu dochodzi do upośledzenia funkcji gruczołów wydzielania zewnętrznego, m.in. gruczołów ślinowych i łzowych, co prowadzi do rozwoju tzw. zespołu suchości (kserostomia i kseroftalmia). Obraz kliniczny choroby jest zróżnicowany, wobec czego kryteria klasyfikacyjne rozpoznania tej choroby ulegają modyfikacjom. Od 2002 r. obowiązywały kryteria klasyfikacyjne zaproponowane przez American-European Consensus Group (AECG), uwzględniające subiektywne objawy suchości i badania obiektywne potwierdzające zajęcie gruczołów wydzielania zewnętrznego, takie jak sialografia, sialometria, testy okulistyczne i badanie histopatologiczne gruczołów ślinowych mniejszych oraz obecności typowych dla ZS autoprzeciwciał (Ro/SS-B, La/SS-A). W zaproponowanych w 2012 r. kryteriach klasyfikacyjnych zrezygnowano z części badań obrazowych i testów oceniających wydzielanie gruczołów ślinowych na rzecz badań immunologicznych.
Celem pracy jest przedstawienie możliwości i ograniczeń stosowanych metod diagnostyki ZS ujętych w zaproponowanych i obowiązujących do 2012 r. kryteriach klasyfikacyjnych tego zespołu oraz możliwości zastosowania w praktyce klinicznej wielu badań obrazowych oceniających gruczoły ślinowe.
Celem pracy jest przedstawienie możliwości i ograniczeń stosowanych metod diagnostyki ZS ujętych w zaproponowanych i obowiązujących do 2012 r. kryteriach klasyfikacyjnych tego zespołu oraz możliwości zastosowania w praktyce klinicznej wielu badań obrazowych oceniających gruczoły ślinowe.
REFERENCJE (40)
1.
Makula E, Pokorny G, Kiss M, et al. The place of magnetic resonance and ultrasonographic examinations of the parotid gland in the diagnosis and follow-up of primary Sjögren's syndrome. Rheumatology (Oxford) 2000; 39: 97-104.
2.
Milic VD, Petrovic RR, Boricic IV, et al. Major salivary gland sonography in Sjögren's syndrome: diagnostic value of a novel ultrasonography score (0-12) for parenchymal inhomogeneity. Scan J Rheumatol 2010; 39: 160-166.
4.
Shiboski SC, Shiboski CH, Criswell LA, et al.; Sjögren's International Collaborative Clinical Alliance (SICCA) Research Groups. American College of Rheumatology classification criteria for Sjögren's syndrome: a data-driven, expert consensus approach in the Sjögren's International Collaborative Clinical Alliance cohort. Arthritis Care Res 2012; 64: 475-487.
5.
Vitali C, Bootsma H, Bowman SJ, et al. Classification criteria for Sjögren’s syndrome:we actually need to definitively resolve the long debate on the issue. Ann Rheum Dis 2013; 72: 476-478.
6.
Vitali C, Bombardieri S, Jonsson R, et al. Classification criteria for Sjögren's syndrome: a revised version of the European criteria proposed by the American-European Consensus Group. Ann Rheum Dis 2002; 61: 554-558.
7.
Speight PM, Kaul A, Melsom RD, et al. Measurement of whole unstimulated salivary flow in the diagnosis of Sjögren’s syndrome. Ann Rheum Dis 1992; 52: 499-502.
8.
Kalk WW, Vissink A, Spijkervet FK, et al. Sialometry and sialochemistry: diagnostic tools for Sjögren’s syndrome. Ann Rheum Dis 2001; 60: 1110-1116.
9.
Kalk WW, Vissink A, Stegenga B, et al. Sialometry and sialochemistry: a non-invasive approach for diagnosing Sjögren’s syndrome. Ann Rheum Dis 2002; 61: 137-144.
10.
Daniels TE. Labial salivary gland biopsy in Sjögren’s syndrome: assessment as a diagnostic criterion in 362 suspected cases. Arthritis Rheum 1984; 24: 147-156.
11.
Salaffi F, Argalia G, Carotti M, et al. Salivary gland ultrasonography in the evaluation of primary Sjögren's syndrome. Comparison with minor salivary gland biopsy. J Rheumatol 2000; 27: 1229-1236.
12.
Manthorpe R, Benoni B, Jacobsson L, et al. Lower frequency of focal lip sialadenitis (focus score) in smoking patients. Can tobacco diminish the salivary gland involvement as judged by histological examination and anti-SSA/Ro and anti-SSB/La antibodies in Sjögren's syndrome? Ann Rheum Dis 2000; 59: 54-60.
13.
Giuseppetti GM, Argalia G, Salera D, et al. Ultrasonographic contrast-enhanced study of sicca syndrome. Eur J Radiol 2005; 54: 225-232.
14.
Wernicke D, Hess H, Gromnica-Ihle E, et al. Ultrasonography of salivary glands – a highly specific imaging procedure for diagnosis of Sjögren’s syndrome. J Rheumatol 2008; 35: 285-293.
15.
Milic VD, Petrovic RR, Boricic IV, et al. Diagnostic value of salivary gland ultrasonographic scoring system in primary Sjögren’s syndrome: a comparison with scintigraphy and biopsy. J Rheumatol 2009; 36: 1495-1500.
16.
Rubin H, Holt M. Siaolography in diseases of the major salivary glands. AJR AM J Roentgenol 1957; 77: 575-598.
17.
Shimizu M, Okamura K, Yoshiura K, et al. Sonographic diagnostic criteria for screening Sjögren's syndrome. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endoc 2006; 102: 85-93.
18.
Nishiyama S, Miyawaki S, Yoshinaga Y, et al. A study to standardize quantitative evaluation of parotid gland scintigraphy in patients with Sjögren’s syndrome. J Rheumatol 2006; 33: 2470-2474. .
19.
Salaffi F, Carotti M, Iagnocco A, et al. Ultrasonography of salivary glands in primary Sjögren's syndrome: a comparison with contrast sialography and scintigraphy. Rheumatology 2008; 47: 1244-1249.
20.
Decuzzi M, Tatulli F, Giampaolo M, et al. Sialoscintigraphy versus ultrasonography of the salivary glands in patients first diagnosed with Sjögren's syndrome. Hell J Nucl Med 2006; 9: 103-105.
21.
Schall GL, Anderson LG, Wolf RO, et al. Xerostomis in Sjögren’s syndrome: evaluation by segquential salivary scintigraphy. JAMA 1971; 216: 2109-2116.
22.
Ramos-Casals M, Brito-Zerón P, Perez-DE-Lis M, et al. Clinical and prognostic significance parotid scintigraphy in 405 patients with primary Sjögren’s syndrome. J Rheumatol 2010; 37: 585-590.
23.
Hočevar A, Ambrožič A, Rozman B, et al. Ultrasonography changes of major salivary glands I primary Sjögren’s syndrome. Diagnostic value of novel scoring system. Rheumatology 2005; 44: 768-772.
24.
de Clerck LS, Corthouts R, Francx L, et al. Ultrasonography and computer tomography of the salivary glands in the evaluation of Sjögren’s syndrome. Comparison with parotid sialography. J Rheumatol 1988; 15: 1777-1781.
25.
Niemelä RK, Takalo R, Pääkkö E, et al. Ultrasonography of salivary glands in primary Sjögren's syndrome. A comparison with magnetic resonance imaging and magnetic resonance sialography of parotid glands. Rheumatology 2004; 43: 875-879.
26.
El Miedany YM, Ahmed I, Mourad HG, et al. Quantitative ultrasonography and magnetic resonance imaging of the parotid gland: can they replace the histologic studies in patients with Sjögren’s syndrome? Joint Bone Spine 2004; 71: 29-38.
27.
Izumi M, Eguchi K, Ohki M, et al. MR imaging oft he parotid gland in Sjögren’s syndrome: a proposal for new diagnostic criteria. AJR Am J Roentgenol 1996; 166: 1483-1487.
28.
Izumi M, Eguchi K, Nakamura H, et al. Premature fat deposition in the salivary glands associated with Sjögren’s syndrome: MR and CT evidence. AJNR Am J Neuroradial 1997; 18: 951-958.
29.
Niemelä RK, Pääkkö E, Suramo I, et al. Magnetic resonance imaging and magnetic resonance sialography of parotid glands In primary Sjögren’s syndrome. Arthritis Rheum 2001; 45: 512-518.
30.
Tonami H, Higashi K, Matoba M, et al. A comparative study between MR sialography and salivary gland scintigraphy in the diagnosis of Sjögren syndrome. J Comp Assist Tomo 2001; 25: 262-268.
31.
Tonami H, Ogawa Y, Matoba M, et al. MR Sialography in Patients with Sjögren’s syndrome. AJNR Am J Neuroradiol 1998; 19: 1199-1203.
32.
Ohbayashi N, Yamada I, Yoshino N, et al. Sjögren’s syndrome: comparison of assessments with MR sialography and conventional sialography. Radiology 1998; 209: 3683-3688.
33.
Kowalska B, Sudoł-Szopińska I. Anatomia prawidłowa i ultrasonograficzna wybranych nerwów obwodowych. Część I: Sonohistologia oraz ogólne zasady badania na przykładzie nerwu pośrodkowego. J Ultrason 2012; 12: 120-130.
34.
Kowalska B, Sudoł-Szopińska I. Anatomia prawidłowa i ultrasonograficzna wybranych nerwów obwodowych. Część II: Wybrane nerwy obwodowe kończyny górnej. J Ultrason 2012; 12: 131-147.
35.
Kowalska B, Sudoł-Szopińska I. Anatomia prawidłowa i ultrasonograficzna wybranych nerwów obwodowych. Część III: Nerwy obwodowe kończyny dolnej. J Ultrason 2012; 12: 148-163.
36.
Bradus RJ, Hybarger P, Gooding GA. Parotid gland: US findings in Sjögren’s syndrome. Radiology 1988; 169: 749-751.
37.
De Vita S, Lorenzon G, Rossi G, et al. Salivary gland echography in primary and secondary Sjögren’s syndrome. Clin Exp Rheumatol 1992; 10: 351-356.
38.
Carotti M, Salaffi F, Manganelli P, et al. Ultrasonography and color Doppler sonography of salivary glands in primary Sjögren’s syndrome. Clin Rheumatol 2001; 20: 213-219.
39.
Chikui T, Yonetsu K, Izumi M, et al. Abnormal blood flow to the submandibular glands of patients with Sjögren’s syndrome: Doppler waveform analysis. J Rheumatol 2000; 27: 1222-1228.
40.
Martinoli C, Derchi LE, Solbiati L, et al. Color Doppler Sonography of salivary glands. AJR 1994; 163: 933-941.
Copyright: © Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. This is an Open Access journal, all articles are distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-9834 |
| ISSN: | 0034-6233 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
