Cel: Występowanie nadżerek na zdjęciu rentgenowskim (CR) rąk i stóp jest ważnym kryterium diagnostycznym reumatoidalnego zapalenia stawów (RA). Wykazano, że rezonans magnetyczny (MRI) i ultrasonografia (US) są bardziej czułe niż CR w uwidacznianiu zmian kostnych u chorych na RA. Celem badania była ocena zgodności MRI i US w obrazowaniu nadżerek kostnych i porównanie tych metod z CR. Metody: Badaniem objęto 50 chorych na RA (w tym 33 kobiety) w wieku od 23 do 75 lat, średnio 53&#177;14,6 roku. Średni czas trwania choroby wynosił 3,9 roku. Wykonano CR i US obu rąk oraz MRI jednej ręki z większym nasileniem zmian zapalnych. W badaniach wykorzystano: do badania CR projekcję tylno-przednią (PA) i standardowe parametry ekspozycji, do badania MRI aparat o natężeniu pola 1,5 tesli. Obrazy MRI uzyskano w sekwencji SE w czasie T1 zależnym oraz T1 zależnym, z saturacją tłuszczu przed podaniem i po podaniu GD-DTPA. Badanie US wykonano głowicą liniową o częstotliwości 5-9 MHz. Oceniano następujące dane: liczbę chorych z nadżerkami widocznymi w badaniu CR, MRI i US oraz liczbę stawów z nadżerkami u każdego chorego w badaniu MRI i US. Wyniki uzyskane poszczególnymi metodami porównywano pomiędzy sobą w następujący sposób: badanie CR porównano z badaniem US obu rąk i MRI jednej ręki. Porównując badanie US i MRI, wzięto pod uwagę jedną rękę ocenioną w MRI. Wyniki: CR wykazało obecność nadżerek u 16 badanych chorych (32%), podczas gdy MRI u 31 chorych (62%), a US u 34 (68%). Biorąc pod uwagę jedną rękę, ocenianą również w badaniu MRI w US, nadżerki stwierdzono u 33 osób (66%). U chorych, którzy nie mieli nadżerek w badaniu CR, MRI uwidocznił nadżerki u 44,1%, a US u 50% chorych. Średnia liczba stawów z nadżerkami wyniosła w MRI 2,2&#177;2,9, a w US 2,6&#177;3,7. Stwierdzono wysoką korelację pomiędzy MRI i US w uwidacznianiu nadżerek kostnych (współczynnik korelacji =0,9; p<0,005). Wnioski: Rezonans magnetyczny i ultrasonografia uwidaczniają niemal dwukrotnie więcej nadżerek kostnych w stawach rąk w porównaniu z klasycznym zdjęciem rentgenowskim u chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Wysoka zgodność US i MRI w obrazowaniu nadżerek wskazuje, że metody te mogą być stosowane zamiennie, zależnie od dostępnych środków i doświadczenia badaczy.