PRACA ORYGINALNA
Niskopolowy rezonans magnetyczny i ultrasonografia wysokiej rozdzielczości nadgarstka, stawów śródręczno-paliczkowych i międzypaliczkowych bliższych rąk oraz przeciwciała antycytrulinowe i czynniki reumatoidalne w rozpoznawaniu wczesnego reumatoidalnego zapalenia stawów u pacjentów z niezróżnicowanym zapaleniem wielostanowym
Data publikacji online: 10-06-2009
Reumatologia 2009;47(2):51-59
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cel pracy: Ustalenie przydatności wykonania niskopolowego rezonansu magnetycznego (MR) i ultrasonografii (USG) stawów nadgarstka, śródręczno-paliczkowych (MCP) i międzypaliczkowych bliższych (PIP), a także oznaczenia czynników reumatoidalnych w klasie IgG, IgA i IgM oraz przeciwciał antycytrulinowych w klasie IgG (aCCP2) i w klasach IgG/IgA (aCCP3) w surowicy w rozpoznawaniu wczesnego reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) u pacjentów z niezróżnicowanym zapaleniem wielostawowym, u których istnieje duże podejrzenie kliniczne RZS przy braku nadżerek w wyjściowym RTG rąk.
Materiał i metody: Zastosowano następujące kryteria kwalifikacji: 1) wiek > 18 lat, 2) jednoczesne zapalenie > 4 stawów, 3) zapalenie stawów nadgarstka i/lub śródręczno-paliczkowych, i/lub międzypaliczkowych bliższych, 4) sztywność poranna > 30 min, 5) początek zapalenia stawów > 12 tyg., 6) brak nadżerek w dostarczonym RTG rąk. U 21 pacjentów wykonano MR, USG i RTG cyfrowe nadgarstków, MCP i PIP, oznaczono w surowicy czynniki reumatoidalne w klasie IgM, IgG i IgA oraz przeciwciała antycytrulinowe w klasach IgG (aCCP 2 generacji) i IgG/IgA (aCCP 3 generacji).
Wyniki: Największą liczbę nadżerek stwierdzono w MR; średnia liczba nadżerek u jednego pacjenta w MR i USG wynosiła odpowiednio 11,85 i 2,42 (p < 0,05). W każdej z technik najwięcej nadżerek obrazowano w kościach nadgarstka; 83% w RTG, 49% w USG i 76% w MR. Korelacja okresu trwania objawów zapalenia z liczbą nadżerek była istotna statystycznie tylko dla badania techniką USG. U 12 pacjentów stwierdzono aCCP IgG, u 14 aCCP IgG/IgA; RF IgM u 14 pacjentów, RF IgA u 17 i RF IgG u 20. Porównanie wyników aCCP IgG z aCCP IgG/IgA wykazało istotną statystycznie różnicę na korzyść aCCP IgG/IgA. Nie udało się wykazać korelacji poszczególnych czynników reumatoidalnych z aCCP IgG lub aCCP IgG/IgA. Korelację liczby nadżerek wykrytych techniką MR ze stężeniem markerów immunologicznych (aCCP i RF) udało się określić tylko dla aCCP IgG (r = –0,5, p = 0,02); nie wykazano podobnych korelacji dla RTG i USG.
Wnioski: Badanie stawów rąk techniką MR w niezróżnicowanym zapaleniu wielostawowym, w porównaniu z RTG i USG, najlepiej wykrywa nadżerki, szczególnie w stawach nadgarstkowych. Dodatnie wyniki aCCP3 (IgG/IgA) we krwi w niezróżnicowanym zapaleniu wielostawowym stwierdza się u większej liczby pacjentów i w większych stężeniach niż aCCP2 (IgG).
Materiał i metody: Zastosowano następujące kryteria kwalifikacji: 1) wiek > 18 lat, 2) jednoczesne zapalenie > 4 stawów, 3) zapalenie stawów nadgarstka i/lub śródręczno-paliczkowych, i/lub międzypaliczkowych bliższych, 4) sztywność poranna > 30 min, 5) początek zapalenia stawów > 12 tyg., 6) brak nadżerek w dostarczonym RTG rąk. U 21 pacjentów wykonano MR, USG i RTG cyfrowe nadgarstków, MCP i PIP, oznaczono w surowicy czynniki reumatoidalne w klasie IgM, IgG i IgA oraz przeciwciała antycytrulinowe w klasach IgG (aCCP 2 generacji) i IgG/IgA (aCCP 3 generacji).
Wyniki: Największą liczbę nadżerek stwierdzono w MR; średnia liczba nadżerek u jednego pacjenta w MR i USG wynosiła odpowiednio 11,85 i 2,42 (p < 0,05). W każdej z technik najwięcej nadżerek obrazowano w kościach nadgarstka; 83% w RTG, 49% w USG i 76% w MR. Korelacja okresu trwania objawów zapalenia z liczbą nadżerek była istotna statystycznie tylko dla badania techniką USG. U 12 pacjentów stwierdzono aCCP IgG, u 14 aCCP IgG/IgA; RF IgM u 14 pacjentów, RF IgA u 17 i RF IgG u 20. Porównanie wyników aCCP IgG z aCCP IgG/IgA wykazało istotną statystycznie różnicę na korzyść aCCP IgG/IgA. Nie udało się wykazać korelacji poszczególnych czynników reumatoidalnych z aCCP IgG lub aCCP IgG/IgA. Korelację liczby nadżerek wykrytych techniką MR ze stężeniem markerów immunologicznych (aCCP i RF) udało się określić tylko dla aCCP IgG (r = –0,5, p = 0,02); nie wykazano podobnych korelacji dla RTG i USG.
Wnioski: Badanie stawów rąk techniką MR w niezróżnicowanym zapaleniu wielostawowym, w porównaniu z RTG i USG, najlepiej wykrywa nadżerki, szczególnie w stawach nadgarstkowych. Dodatnie wyniki aCCP3 (IgG/IgA) we krwi w niezróżnicowanym zapaleniu wielostawowym stwierdza się u większej liczby pacjentów i w większych stężeniach niż aCCP2 (IgG).
REFERENCJE (21)
1.
Mitchell K, Pisetsky D. Early rheumatoid arthritis. Curr Opin Rheumatol 2007; 19: 278-283. .
2.
Ateº A, Karaaslan Y, Aksaray S. Predictive value of antibodies to cyclic citrullinated peptide in patients with early arthritis. Clin Rheumatol 2007; 26: 499-504. .
3.
Quinn MA, Gough AK, Green MJ, et al. Anti-CCP antibodies measured at disease onset help identify seronegative rheumatoid arthritis and predict radiological and functional outcome. Rheumatology 2005; 45: 478-480. .
4.
Meyer O, Labarre C, Dougados M, et al. Anticitrullinated protein/peptide antibody assays in early rheumatoid arthritis for predicting five year radiographic damage. Ann Rheum Dis 2003; 62: 120-126. .
5.
Solau-Gervais E, Legrand J, Cortet B, et al. Magnetic resonance imaging of the hand for the diagnosis of rheumatoid arthritis in the absence of anti-cyclic citrullinated peptide antibodies: a prospective study. J Rheumatol 2006; 33: 1760-1765. .
6.
Ejbjerg BJ, Vestergaard A, Jacobsen S, et al. Conventional radiography requires a MRI-estimated bone volume loss of 20% to 30% to allow certain detection of bone erosions in rheumatoid arthritis metacarpophalangeal joints. Arthritis Res Ther 2006; 8: 59-63. .
7.
Ejbjerg BJ, Narvestad E, Jacobsen S, et al. Optimised, low cost, low field dedicated extremity MRI is highly specific and sensitive for synovitis and bone erosions in rheumatoid arthritis wrist and finger joints: comparison with conventional high field MRI and radiography. Ann Rheum Dis 2005; 64: 1280-1287. .
8.
Lindegaard HM, Vallo J, Horslev-Petersen K, et al. Low-cost, low-field dedicated extremity magnetic resonance imaging in early rheumatoid arthritis: a 1-year follow-up study. Ann Rheum Dis 2006; 65: 1208-1212. .
9.
Schmidt WA. Value of sonography in diagnosis of rheumatoid arthritis. Lancet 2001; 357: 1056-1057. .
10.
Manger B. New developments in imaging for diagnosis and therapy monitoring in rheumatoid arthritis. Best Pract Res Clin Rheumatol 2004; 18: 773-781. .
11.
Ostergaard M, Peterfy C, Conaghan P, et al. OMERACT Rheumatoid Arthritis Magnetic Resonance Imaging Studies. Core set of MRI acquisitions, joint pathology definitions, and the OMERACT RA-MRI scoring system. J Rheumatol 2003; 30: 1385-1386. .
12.
Devauchelle-Pensec V, Berthelot J, Jousse S, et al. Performance of hand radiographs in predicting the diagnosis in patients with early arthritis. J Rheumatol 2006; 33: 1511-1515. .
13.
Devauchelle Pensec V, Saraux A, Berthelot JM, et al. Ability of hand radiographs to predict a further diagnosis of rheumatoid arthritis in patients with early arthritis. J Rheumatol 2006; 33: 1760-1765. .
14.
Boutry N, Lardé A, Lapegue F, et al. Magnetic resonance imaging appearance of the hands and feet in patients with early rheumatoid arthritis. J Rheumatol 2003; 30: 671-679. .
15.
Hoving JL, Buchbinder R, Hall S, et al. A comparison of magnetic resonance imaging, sonography, and radiography of the hand in patients with early rheumatoid arthritis. J Rheumatol 2004; 31: 663-675. .
16.
McQueen F, Ostergaard M, Peterfy C, et al. Pitfalls in scoring MR images of rheumatoid arthritiswrist and metacarpophalangeal joints. Ann Rheum Dis 2005; 64: 48-55. .
17.
Scheel AK, Hermann KG, Ohrndorf S, et al. Prospective 7 year follow up imaging study comparing radiography, ultrasonography, and magnetic resonance imaging in rheumatoid arthritis finger joints. Ann Rheum Dis 2006; 65: 595-600. .
18.
Palosaari K, Vuotila J, Takalo R, et al. Bone oedema predicts erosive progression on wrist MRI in early RA – a 2-yr observational MRI and NC scintigraphy study. Rheumatology (Oxford) 2006; 45: 1542-1548. .
19.
Narváez J, Sirvent E, Narváez JA, et al. Usefulness of magnetic resonance imaging of the hand versus anticyclic citrullinated peptide antibody testing to confirm the diagnosis of clinically suspected early rheumatoid arthritis in the absence of rheumatoid factor and radiographic erosions. Semin Arthritis Rheum 2008; 38: 101-109. .
20.
Dohn UM, Ejbjerg BJ, Court-Payen M, et al. Are bone erosions detected by magnetic resonance imaging and ultrasonography true erosions? A comparison with computed tomography in rheumatoid arthritis metacarpophalangeal joints. Arthritis Res Ther 2006; 8: R110. .
21.
Rantapää-Dahlqvist S, de Jong BA, Berglin E, et al. Antibodies against cyclic citrullinated peptide and IgA rheumatoid factor predict the development of rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum 2003; 48: 2741-2749.
Copyright: © Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. This is an Open Access journal, all articles are distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-9834 |
| ISSN: | 0034-6233 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
