PRACA PRZEGLĄDOWA
Psychologiczny i medyczny kontekst jakości życia osób z chorobami reumatycznymi
Data nadesłania: 30-09-2013
Data ostatniej rewizji: 23-03-2014
Data akceptacji: 03-06-2014
Data publikacji online: 31-07-2014
Data publikacji: 30-06-2014
Reumatologia 2014;52(3):200-206
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
W artykule zaprezentowano różnorodne sposoby ujmowania pojęcia jakości życia. Pokazano, jakie czynniki mogą warunkować jakość życia oraz jak zagadnienie to jest ujmowane w kontekście medycyny oraz psychologii. Zwrócono także uwagę na jego subiektywne i obiektywne aspekty. Podjęto próbę ukazania, że jakość życia pacjenta, zwłaszcza w kontekście reumatologii, nie może być rozpatrywana jednowymiarowo, jedynie na płaszczyźnie medycznej albo psychologicznej. Ocena i planowanie działań ukierunkowanych na poprawę i zachowanie jakości życia pacjenta wymaga podejścia holistycznego, uwzględniającego zarówno psychologiczne, jak i medyczne aspekty funkcjonowania chorego człowieka. Artykuł jest podzielony na trzy części: jakość życia w naukach medycznych, jakość życia i szczęście w koncepcjach psychologicznych oraz znaczenie jakości życia w reumatologii.
REFERENCJE (42)
1.
Trzebiatowski J. Jakość życia w perspektywie nauk społecznych i medycznych – systematyzacja ujęć definicyjnych. Hygeia Public Health 2011; 46: 25-31. .
2.
Levine S. The meanings of health, illness and quality of life. In: Quality of life and health: concepts, methodsand applications. Guggenmoos-Holtzmann I, Bloomfield K, Flick U (eds.). Blackwell Wissenschafts-Verlag, Berlin 1995; 7-14. .
3.
Daszykowska J. Jakość życia w koncepcjach związanych ze zdrowiem. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego 2006; 2: 122-128. .
4.
Tobiasz-Adamczyk B. Geneza zdrowia, koncepcje i ewolucja pojęcia jakości życia. W: Jakość życia w chorobach układu sercowo-naczyniowego. Metody pomiaru i znaczenie kliniczne. Kawecka-Jaszcz K, Klocek M, Tobiasz-Adamczyk B (red.). Termedia, Poznań 2006; 9-42. .
5.
Tobiasz-Adamczyk B. Jakość życia uwarunkowana stanem zdrowia. Nowe spojrzenie na chorego. W: Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy. Ostrowska A (red.). Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2006; 113-144. .
6.
Sęk H. Jakość życia a zdrowie. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1993; 113: 110-117. .
7.
Raeburn JM, Rootman I. Quality of life and health promotion. In: Quality of Life in Health Promotion and Rehabilitation: Conceptual approaches, issues, and applications. Renwick R, Brown I, Nagler M (eds.). Sage, Thousand Oaks 1996; 75-88. .
8.
World Health Organization. The Ottava charter for health promotion. Ottava: Canadian Public Health Association, 1986. [Online] Available at: http://www.who.int/healthpromo... [30.04.2012]. .
9.
Wołowicka L. Jakość życia w naukach medycznych. Wydawnictwo Akademii Medycznej, Poznań 2001. .
11.
Zawisza K, Tobiasz-Adamczyk B, Zapała J, Marecik T. Trafność i rzetelność kwestionariusza ogólnej oceny stanu zdrowia SF-36 w populacji chorych na nowotwory głowy i szyi. Czas Stomat 2009; 62: 751-763. .
12.
McCrae RR, Costa PT, Jr. Osobowość dorosłego człowieka. Wydawnictwo WAM, Kraków 2005. .
13.
Czapiński J. Psychologiczne teorie szczęścia. W: Psychologia pozytywna nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka. Czapiński J (red.). PWN, Warszawa 2004; 51-102. .
15.
Seligman MEP. Prawdziwe szczęście, psychologia pozytywna a urzeczywistnienie naszych możliwości trwałego spełnienia. Media Rodzina, Poznań 2005. .
16.
Obuchowski K. Galaktyka potrzeb – psychologia dążeń ludzkich. Wyd. Zysk, Poznań 2000. .
17.
Kingsley G, Scott IC, Scott DL. Quality of life and the outcome of established rheumatoid arthritis. Best Pract Res Clin Rheumatol 2011; 25: 585-606. .
18.
Juczyński Z. Szlachetne zdrowie, niech każdy się dowie. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne 1999; 3: 95-97. .
19.
Kowalik S. Pomiar jakości życia – kontrowersje teoretyczne. W: Pomiar i poczucie jakości życia u aktywnych zawodowo oraz bezrobotnych. Bańka A, Debris R (red.). Wydawnictwo SCEDS, Poznań–Częstochowa 1995. .
20.
Bańka A. Jakość życia w psychologicznych koncepcjach człowieka i pracy. W: Psychologiczne i pedagogiczne wymiary jakości życia. Bańka A, Debris R (red.). Gemini, Poznań–Częstochowa 1994; 19-40. .
21.
De Walden-Gałuszko K. Ocena jakości życia uwarunkowana stanem zdrowia. W: Jakość życia w chorobie nowotworowej. Meyza J (red.). Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Warszawa 1997. .
22.
Campbell A, Converse PE, Rodgers WL. The quality of American life: Perceptions, evaluations, and satisfactions. Russel Sage Foundation, New York 1976.
23.
Flanagan JC. A research approach to improving our quality of life. Am Psychologist 1978; 33: 138-147. .
24.
Higginson IJ, Carr AJ. Measuring quality of life: using quality of life measures in the clinical setting. Br Med J 2001; 322: 1297-1300. .
25.
Sheehy C, Murphy E, Barry M. Depression in rheumatoid arthritis underscoring the problem. Rheumatology 2006; 45: 1325-1327. .
26.
Brezinova P, Englbrecht M, Lovric S, et al. Coping strategies and depressiveness in primary systemic vasculitis what is their impact on health-related quality of life? Rheumatology (Oxford) 2013; 52: 1856-1864. .
27.
Hyphantis TN, Tsifetaki N, Siafaka V, et al. The impact of psychological functioning upon systemic sclerosis patients’ quality of life. Semin Arthritis Rheum 2007; 37: 81-92. .
28.
Hyphantis T, Palieraki K, Voulgari PV, et al. Coping with health-stressors and defence styles associated with health-related quality of life in patients with systemic lupus erythematosus. Lupus 2011; 20: 893-903. .
29.
Bai M, Tomenson B, Creed F, et al. The role of psychological distress and personality variables in the disablement process in rheumatoid arthritis. Scand J Rheumatol 2009; 38: 419-430. .
30.
Derbis R. Poczucie jakości życia a swoboda działania i odpowiedzialność. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań 1998. .
31.
Dziurowicz-Kozłowska A. Wokół pojęcia jakości życia. Psychologia Jakości Życia 2002; 1: 77-96. .
32.
Dienier, E. Emmons RA, Larsen RJ, Griffin S. The Satisfaction with life scale. J Person Assess 1985; 49: 71-75. .
33.
Diener E, Kahneman, D, Tov W, Arora R. Income’s Differential Influence on Judgments of Life Versus Affective Wellbeing. Assessing Wellbeing 2009; 39: 233-246. .
34.
Kahneman D, Deaton A. High income improves evaluation of life but not emotional well-being. The Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. PNAS 2010; 107: 16489-16493. .
35.
Shipper H. Quality of life: principles of the clinical paradigm. J Psychol Oncol 1990; 8: 171-185. .
36.
Horvath AO. The therapeutic relationship: from transference to alliance. J Clin Psychol 2000; 56: 163-173. .
37.
Ratajczak Z. W pogoni za jakością życia. O psychologicznych kosztach radzenia sobie w sytuacji kryzysu ekonomicznego. Kolokwia Psychologiczne 1993; 2: 37-51. .
38.
Ratajczak Z. Stres – radzenie sobie – koszty psychologiczne. W: Człowiek w sytuacji stresu. Heszen-Niejodek I, Ratajczak Z (red.). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000. .
39.
Cantor N, Norem J, Langston C, et al. Life tasks and daily life experiences. J Personality 1991; 59: 425-451. .
40.
Bańka A. Jakość życia a jakość rozwoju. Społeczny kontekst płci, aktywności i rodziny. W: Psychologia jakości życia. Bańka A (red.). Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań 2005; 11-78. .
41.
Miller DT, Prentice DA. The construction of norms and standards. In: Social psychology: Handbook of basic principles, eds. T. Higggis, A.W. Kruglanski. Guilford, New York 1996; 799-826. .
42.
Leon L, Jover JA, Loza E, et al. Health-related quality of life as a main determinant of access to rheumatologic care. Rheumatol Int 2013; 33: 1797-1804.
Copyright: © Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. This is an Open Access journal, all articles are distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-9834 |
| ISSN: | 0034-6233 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
