Stężenie i mikroheterogenność białek ostrej fazy (BOF) ulega zmianom w ostrych i przewlekłych stanach zapalnych. Zmiany jakościowe niektórych białek ostrej fazy są określane jako mikroheterogenność główna. Elektroforeza dwóch kierunków powinowactwa z konkanawaliną A (ConA) jako ligandem jest z powodzeniem stosowana do oceny mikroheterogenności glikoprotein ostrej fazy. Określenie stężenia i mikroheterogenności BOF może być użyteczne we wczesnej diagnostyce i prognozowaniu przewlekłych procesów zapalnych, w tym twardziny układowej (TU). Do badania zakwalifikowano 45 pacjentów z TU w średnim wieku 46,2 roku. Wszyscy chorzy spełniali kryteria klasyfikacyjne ARA dla rozpoznania twardziny układowej. Grupę kontrolną stanowiło 15 zdrowych ochotników (średni wiek 42,3 roku). Stężenia kwaśnej glikoproteiny (AGP), antychymotrypsyny (ACT), ceruloplazminy (CP) były określane w surowicy metodą elektroimmunoforezy z użyciem przeciwciał anty-AGP, anty-ACT, anty-CP. Stężenie białka C-reaktywnego (C-reactive protein – CRP) było określane metodą radialnej immunodyfuzji z użyciem przeciwciał anty-CRP. Mikroheterogenność BOF oceniono metodą elektroforezy dwóch kierunków z ConA na żelu agarazowym, jak opisywał Bo/g-Hansen. W grupie chorych z TU obserwowano zwiększenie stężenia kilku z badanych białek ostrej fazy (AGP, CRP, CP). Umiarkowane zwiększenie stężenia CRP, AGP, CP obserwowano u 50% chorych z twardziną układową, u których stwierdzono zapalenie stawów oraz owrzodzenia skóry. Bardzo duże zwiększenie stężenia białek ostrej fazy występowało w grupie pacjentów z zajęciem serca i płuc. Mikroheterogenność BOF była zmieniona u badanych chorych i wykazywała zmienne, niejednoznaczne obrazy. Wyniki potwierdzają obecność zmian w odpowiedzi ostrej fazy u chorych z twardziną układową.