EN PL
 
EN PL
Bieżący numer
Archiwum
Online first
O czasopiśmie
Dla autorów
Książki i Konferencje
2/2009 vol. 47
Pobierz cytowanie
PRACA PRZEGLĄDOWA
Znaczenie układu OPG/RANKL/RANK w destrukcji kości w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów
Małgorzata Wisłowska
,
 
Danuta Jakubicz
,
 
Katarzyna Olczyk-Wrochna
 
 
 
Więcej
Ukryj
 
Data publikacji online: 10-06-2009
 
 
Reumatologia 2009;47(2):67-74
 
Artykuł (PDF)
Referencje (62)
 
SŁOWA KLUCZOWE
reumatoidalne zapalenie stawów
osteoporoza
badanie densytometryczne
markery obrotu kostnego
 
STRESZCZENIE
W przewlekłych chorobach zapalnych narządu ruchu często obserwuje się zmniejszenie gęstości mineralnej kości. U ok. 50% chorych z chorobami reumatycznymi rozwija się „osteoporoza śródzapalna” o nasileniu proporcjonalnym do stopnia aktywności choroby i wieku chorych. We wczesnym reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS) jej przyczyną jest aktywacja osteoklastów, a jednym z objawów – okołostawowy zanik kostny spowodowany miejscowym odczynem zapalnym. Osteoporoza w RZS może być także powodowana przez unieruchomienie i leczenie glikokortykosteroidami, a u kobiet w okresie menopauzy zaburzeniami hormonalnymi. Ryzyko złamań niskoenergetycznych u chorych na RZS jest zwiększone. Pojawia się pytanie, czy główną przyczyną osteoporozy w RZS jest zapalenie czy działanie glikokortykosteroidów oraz, czy doprowadza to tylko do ubytku gęstości mineralnej kości czy także do zwiększonej liczby złamań u chorych.
 
REFERENCJE (62)
1.
Haugeberg G, Green MJ, Conaghan PG, et al. Hand bone densytometry: a more sensitive standard for the assessment of early bone damage in rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis 2007; 66: 1513-1517. .
Google Scholar
 
 
2.
Dequeker J, Maenaut J, Verwilghen J, et al. Osteoporosis in rheumatoid arthritis. Clin Exp Rheumatol 1995; 13 (Suppl 12) S21-S26. .
Google Scholar
 
 
3.
Supronik J. Próba oceny mineralizacji i metabolizmu kości u kobiet chorych na reumatoidalne zapalenie stawów. Praca doktorska, Białystok 1992. .
Google Scholar
 
 
4.
Leszczyński P, Hrycaj P, Mackiewicz SH. Osteoporoza u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów – realny problem czy fikcja? Ocena występowania złamań trzonów kręgowych u kobiet z reumatoidalnym zapaleniem stawów w wieku do 50 lat. Reumatologia 2007; 45: 362-368. .
Google Scholar
 
 
5.
Lodder MC, De Jong Z, Kostence PJ, et al. Bone mineral density in patients with rheumatoid arthritis: relation between disease severity and low bone mineral density. Ann Rheum Dis 2004; 63: 1576-1580. .
Google Scholar
 
 
6.
Leszczyński P, Łącki JK, Mackiewicz SH. Osteoporoza posteroidowa u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów. Przegl Lek 2000; 57: 108-110. .
Google Scholar
 
 
7.
Guler-Yuksel M, Bijsterbosch J, Goekoop-Ruiterman YP, et al. Bone mineral density in patients with recently diagnosed, active rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis 2007; 66: 1508-1512. .
Google Scholar
 
 
8.
Huusko TM, Korpella M, Karpi P, et al. Threefold increased risk of hip fractures with rheumatoid arthritis in central Finland. Ann Rheum Dis 2001; 60: 521-522. .
Google Scholar
 
 
9.
Chapurlat RD, Garnelo P, Breat G, et al. Serum type I collagen break down product (serum Ctx) predicts hip fracture risk in elderly women: the EPIDOS study. Bone 2000; 27: 283-286. .
Google Scholar
 
 
10.
Badurski J, Sawicki A, Boczoń S. Osteoporoza. Osteoprint, Białystok 1994; 61-69. .
Google Scholar
 
 
11.
Orstavik RE, Haugeberg G, Uhlig T, et al. Incidence of vertebral deformities in 255 female rheumatoid arthritis patients measured by morphometric X-ray absorptiometry. Osteoporosis Int 2005; 16: 35-42. .
Google Scholar
 
 
12.
Keller C, Hafstrom I, Svensson B. BARFOT study group. Bone mineral density in women and men with early rheumatoid arthritis. Scand J Rheumatol 2001; 30: 213-220. .
Google Scholar
 
 
13.
Badurski JE, Czerwiński E, Marcinowska-Suchowierska E. Osteoporoza – ocena ryzyka złamania. Status Quo Arte Anno 2007/2008: Przegląd stanowisk: Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Europejskiej Agencji Medycznej (EMEA), Europejskiego Towarzystwa Klinicznych i Ekonomicznych Aspektów Osteoporozy (ESEAO), Międzynarodowej Fundacji Osteoporozy (IOF), Polskiej Fundacji Osteoporozy (PFO) i Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii (PTOA). Postępy Nauk Medycznych 2008; 21: 335-359. .
Google Scholar
 
 
14.
Garnero P. Markery metabolizmu kości. Medicographia 2005; 18: 100-109. .
Google Scholar
 
 
15.
Garnero P, Sornay-Rendu E, Claustrar B, et al. Biochemical markers of bone turnover, endogenous hormones and the risk of fracture in postmenopausal women: the OFFLEY study. J Bone Miner Res 2000; 15: 1526-1536. .
Google Scholar
 
 
16.
Cortet B, Filipo RM, Pigny P, et al. Is bone turnover a determinant of bone mass in rheumatoid arthritis? J Rheumatol 1998; 25: 2339-2344. .
Google Scholar
 
 
17.
Momohara S, Okamoto H, Yago T, et al. The study of bone mineral density and bone turnover markers in postmenopausal women with active rheumatoid arthritis. Mod Rheumatol 2005; 15: 410-414. .
Google Scholar
 
 
18.
Dias A, Lopes Vaz A, Hargreaves M, et al. Biomarkers in secondary osteoporosis. Clin Rheum 1989 (suppl 2): 89-94. .
Google Scholar
 
 
19.
Manrique F, Gamaro P, de Elguezabal N. Abnormalities of bone mineral density and bone metabolism in Venezuelan patients with rheumatoid arthritis. J Clin Rheumatol 2003; 9: 219-227. .
Google Scholar
 
 
20.
Turner CH. Biomechanics of bone. Determinants of skeletal fragility and bone quality. Osteoporosis Int 2002; 13: 97-104. .
Google Scholar
 
 
21.
Paschalis EP, Shane E, Lyritis G, et al. Bone fragility and collagen cross-links. J Bone Miner Res 2004; 19: 2000-2004. .
Google Scholar
 
 
22.
Parfitt AM. What is the normal rate of bone remodeling? Bone 2004; 35: 1-3. .
Google Scholar
 
 
23.
Takayanagi H, Iizuka H, Juji T, et al. Involvement of receptor activator of nuclear factor kappa B ligand/osteoclast differentiation factor in osteoclastogenesis from synoviocytes in rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum 2000; 43: 259-269. .
Google Scholar
 
 
24.
Gough A, Sambroock P, Delvin J, et al. Osteoclastic activation is the principial mechanism leading to secondary osteoporosis in rheumatoid arthritis. J Rheumatol 1998; 25: 1282-1298. .
Google Scholar
 
 
25.
Kong YY, Yoshida H, Sarosi I, et al. OPG is a key regulator of osteoclastogenesis, lymphocyte development and lymph-node organogenesis. Nature 1999; 397: 315-323. .
Google Scholar
 
 
26.
Łukaszkiewicz J, Lorenc SR. Udział czynników endokrynnych i parakrynnych w etiopatogenezie osteoporozy. Terapia 2008; 5 (209). .
Google Scholar
 
 
27.
Lacey DL, Timms E, Tan HL, et al. Osteoprotegerin ligand is a cytokine that regulates osteoclast differentiation and activation. Cell 1998; 93: 165-176. .
Google Scholar
 
 
28.
Kim N, Odgren PR, Kim DK, et al. Diverse roles of the tumor necrosis factor family member TRANCE in skeletal physiology revealed by TRANCE deficiency and partial rescue by a lymphocyte-expressed TRANCE transgene. Proc Natl Acad Sci U S A 2000; 97: 10905-10910.
Google Scholar
 
 
29.
Hofdbauer LC, Khosla S, Dunstan CR, et al. The roles of osteoprotegerin and osteoprotegerin ligand in the paracrine regulation of bone resorption. J Bone Miner Res 2000; 15: 2-12. .
Google Scholar
 
 
30.
Wong BR, Rho J, Arron J, et al. TRANCE is a novel ligand of the tumor necrosis factor receptor family that activates c-Jun N-terminal kinase in T cells. J Biol Chem 1997; 272: 25190-25194. .
Google Scholar
 
 
31.
Hsu H, Lacey DL, Dunstan CR, et al. Tumor necrosis factor receptor family member RANK mediates osteoclast differentiation and activation induced by osteoprotegerin ligand. Proc Natl Acad Sci U S A 1999; 96: 3540-3545. .
Google Scholar
 
 
32.
Fata JE, Kong YY, Li J, et al. The osteoclast differentiation factor osteoprotegerin-ligand is Essentials for mammary gland development. Cell 2000; 103: 41-50. .
Google Scholar
 
 
33.
Boyle WJ, Simonet WS, Lacey DL. Osteoclast differentiation and activation. Nature 2003; 423: 337-342. .
Google Scholar
 
 
34.
Ishida N, Hayashi K, Hoshijima M, et al. Large scale gene expression analysis of osteoclastogenesis in vitro and elucidation of NFAT2 as a key regulator. J Biol Chem 2002; 277: 41147-41156. .
Google Scholar
 
 
35.
Wong BR, Besser D, Kim N, et al. TRANCE, a TNF family member, activates Akt/PKB through a signaling complex involving TRAF6 and c-Src. Moll Cell 1999; 4: 1041-1049. .
Google Scholar
 
 
36.
Morony S, Capparelli C, Lee R, et al. A chimeric form of osteoprotegerin inhibits hypercalcemia and bone resorption induced by IL-1 beta, TNF-αlpha, PTH, PTHrP, and 1,25(OH)2D3. J Bone Miner Res 1999; 14: 1478-1485. .
Google Scholar
 
 
37.
Bucay N, Sarosi I, Dunstan CR, et al. Osteoprotegerin-deficient mice develop early onset osteoporosis and arterial calcification. Genes Dev 1998; 12: 1260-1268. .
Google Scholar
 
 
38.
Ziółkowska M, Kurowska M, Radzikowska A, et al. High levels of osteoprotegerin and soluble receptor activator of nuclear factor kappa B ligand in serum of rheumatoid arthritis patients and their normalization after anti-tumor necrosis factor alpha treatment. Arthritis Rheum 2002; 46: 1744-1753. .
Google Scholar
 
 
39.
Shigeyama Y, Pap T, Kunzler P, et al. Expression of osteoclast differentiation factor in rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum 2000; 43: 2523-2530. .
Google Scholar
 
 
40.
Nakashima T, Wada T, Penninger JM. RANKL and RANK as novel therapeutic targets for arthritis. Curr Opin Rheumatol 2003; 15: 280-287. .
Google Scholar
 
 
41.
Vidal NO, Brandstrom H, Jonsson KB, et al. Osteoprotegerin mRNA is expressed in primary human osteoblast-like cells: down-regulation by glucocorticoids. J Endocrinol 1998; 159: 191-195. .
Google Scholar
 
 
42.
Josien R, Li HL, Ingulli E, et al. TRANCE, a tumor necrosis factor family member, enhances the longevity and adjuvant properties of dendric cells in vivo. J Exp Med 2000; 191: 495-502. .
Google Scholar
 
 
43.
Kotake S, Udagawa N, Hakoda M, et al. Activated human T cells directly induce osteoclastogenesis from human monocytes: possible role of T cells in bone destruction in rheumatoid arthritis patients. Arthritis Rheum 2001; 44: 1003-1012. .
Google Scholar
 
 
44.
Josien R, Wong BR, Li HL, et al. TRANCE, a TNF family member, is differentially expressed on T cell subsets and induces cytokine production in dendric cells. J Immunol 1999; 162: 2562-2568. .
Google Scholar
 
 
45.
Saidenberg-Kermanach N, Cohen-Solal M, Bessis N, et al. Role for osteoprotegerin in rheumatoid inflammation. Joint Bone Spine 2004; 71: 9-13. .
Google Scholar
 
 
46.
Goldring SR, Gravallese EM. Pathogenesis of bone erosions in rheumatoid arthritis. Curr Opin Rheumatol 2000; 12: 195-199. .
Google Scholar
 
 
47.
Kotake S, Sato K, Kim KJ, et al. Interleukin-6 and soluble interleukin-6 receptors in the synovial fluids from rheumatoid arthritis patients are responsible for osteoclast-like cell formation. J Bone Miner Res 1996; 11: 88-95. .
Google Scholar
 
 
48.
Lubberts E, Koenders MI, van den Berg WB. The role of T cell interleukin-17 in conducting destructive arthritis: lessons from animal models. Arthritis Res Ther 2005; 7: 29-37. .
Google Scholar
 
 
49.
Kamel Mohamed SG, Sugiyama E, Shinoda K, et al. Interleukin-4 inhibits RANKL-induced expression of NFATc1 and c-Fos: a possible mechanism for downregulation of osteoclastogenesis. Biochem Biophys Res Commun 2005; 329: 839-845. .
Google Scholar
 
 
50.
Romas E, Bakharevski O, Hards DK, et al. Expression of osteoclast differentiation factor at sites of bone erosion in collagen-induced arthritis. Arthritis Rheum 2000; 43: 821-826. .
Google Scholar
 
 
51.
Haynes DR, Crotti TN, Loric M, et al Osteoprotegerin and receptor activator of nuclear factor kappa B ligand (RANKL) regulate osteoclast formation by cells in the human rheumatoid arthritic joint. Rheumatology (Oxford) 2001; 40: 623-630. .
Google Scholar
 
 
52.
Pettit AR, Ji H, von Stechow D, et al. TRANCE/RANKL knockout mice are protected from bone erosion in a serum transfer model of arthritis. Am J Pathol 2001; 159: 1689-1699. .
Google Scholar
 
 
53.
Kong YY, Feige U, Sarosi I, et al. Activated T cells regulate bone loss and joint destruction in adjuvant arthritis through osteoprotegerin ligand. Nature 1999; 402: 304-309. .
Google Scholar
 
 
54.
Mori H, Kitazawa R, Mizuki S, et al. RANK ligand, RANK, and OPG expression in type II collagen-induced arthritis Mouse. Histochem Cell Biol 2002; 117: 283-292. .
Google Scholar
 
 
55.
Schett G, Redlich K, Hayer S, et al. Osteoprotegerin protects against generalized bone loss in tumor necrosis factor-transgenic mice. Arthritis Rheum 2003; 48: 2042-2051. .
Google Scholar
 
 
56.
Wu Y, Liu J, Feng X, et al. Synovial fibroblasts promote osteoclast formation by RANKL in a novel model of spontageous arthritis. Arthritis Rheum 2005; 52: 3257-3268. .
Google Scholar
 
 
57.
Bekker PJ, Holloway D, Nakanishi A, et al. The effect of a single dose of osteoprotegerin in postmenopausal women. J Bone Miner Res 2001; 16: 348-360. .
Google Scholar
 
 
58.
Kamijo S, Nakajima A, Ikeda K, et al. Amelioration of bone loss in collagen-induced arthritis by neutralizing anti-RANKL monoclonal antibody. Bioche Biophys Res Commun 2006; 347: 124-132. .
Google Scholar
 
 
59.
Romas E, Gillespie MT. Inflammation-induced bone loss: can it be prevented? Rheum Dis Clin North Am 2006, 32: 759-773. .
Google Scholar
 
 
60.
Catrina AI, af Klint E, Ernestam S, et al. Anti-tumor necrosis factor therapy increases synovial osteoprotegerin expression in rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum 2006; 54: 76-81. .
Google Scholar
 
 
61.
Lee CK, Lee EY, Chung SM, et al. Effects of disease-modifying antirheumatic drugs and antiinflammatory cytokines on human osteoclastogenesis through interaction with receptor activator of nuclear factor kappa B, osteoprotegerin, and receptor activator of nuclear factor kappa B ligand. Arthritis Rheum 2004; 50: 3831-3843. .
Google Scholar
 
 
62.
Van Lieshout AW, Barrera P, Smeets RL, et al. Inhibition of TNF alpha during maturation of dendritic cells results in the development of semi-mature cells: a potential mechanism for the beneficial effects of TNF alpha blockade in rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis 2005; 64: 408-414.
Google Scholar
 
 
Copyright: © Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. This is an Open Access journal, all articles are distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Udostępnij
Wyślij mailem
ARTYKUŁ POWIĄZANY
Program ograniczania późnych skutków RZS
Projekt strategii wczesnej diagnostyki reumatoidalnego zapalenia stawów
Program ograniczania późnych skutków RZS
Kryteria klasyfikacyjne reumatoidalnego zapalenia stawów u chorych na wczesne niesklasyfikowane zapalenie stawów – wyniki badań wstępnych
Artykuł przeglądowy/Review paper
Przypuszczalna rola selenu w patogenezie reumatoidalnego zapalenia stawów
Artykuł oryginalny/Original paper
Skuteczność kliniczna rizedronianu w rocznej obserwacji pacjentek z osteoporozą pomenopauzalną w zależności od polimorfizmu genu dla osteoprotegeryny
ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY/REVIEW PAPER
Teraźniejszość i przyszłość diagnostyki ultrasonograficznej narządu ruchu
Indeksy
 
Indeks słów kluczowych
Indeks dziedzin
Indeks autorów
eISSN:2084-9834
ISSN:0034-6233
Journals System - logo
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Scroll to top