Wstęp: Celem pracy była ocena sprawności ruchowej ręki (siły chwytu, objętości chwytu) u chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) z wykorzystaniem obiektywnych metod pomiaru oraz ocena związku pomiędzy sprawnością ruchową ręki a stopniem niepełnosprawności badanych chorych. Dokonano też oceny wpływu aktywności procesu chorobowego, czasu trwania sztywności porannej i nasilenia dolegliwości bólowych na stan funkcjonalny ręki.
Materiał i metody: Badaniami objęto 56 chorych z rozpoznanym RZS leczonych na oddziale reumatologii. Oceniano aktywność procesu chorobowego wg wskaźnika DAS28 (Disease Activity Score), stopień niepełnosprawności wg kwestionariusza HAQ (Health Assessment
Questionnaire), nasilenie dolegliwości bólowych wg skali VAS oraz czas trwania sztywności porannej. Siłę ręki, objętość chwytu ręki oceniono za pomocą oryginalnego komputerowego stanowiska pomiarowego.
Wyniki: Wykazano istotnie wyższą wartość objętości chwytu i większą siłę chwytu ręki prawej w grupie kontrolnej w porównaniu z grupą badaną (p = 0,000). Stwierdzono też, że poziom nasilenia dolegliwości bólowych miał istotny statystycznie wpływ na sprawność ruchową badanej ręki (r = –57; p = 0,001). Nie wykazano istotnej zależności pomiędzy poziomem aktywności choroby mierzonej wskaźnikiem DAS28 a poziomem sprawności (siły chwytów) badanych rąk (r = –0,11). Stwierdzono natomiast istotną zależność pomiędzy poziomem funkcjonalnej niesprawności badanych chorych ocenianej wg kwestionariusza HAQ a parametrami sprawności rąk (r = –0,44).
Wnioski: W okresie zaostrzenia objawów RZS sprawność ruchowa ręki zależy przede wszystkim od nasilenia dolegliwości bólowych. Na poziom tej sprawności nie wpływa wiek badanych, czas trwania sztywno­ści porannej oraz stopień zaawansowania procesu chorobowego. Sprawność ręki (siła i objętość chwytu) istotnie determinuje poziom niepełnosprawności chorych na RZS.