Celem pracy była ocena korelacji pomiędzy aktywnością choroby a niepełnosprawnością oraz innymi składowymi jakości życia u pacjentów hospitalizowanych z powodu zaostrzenia reumatoidalnego zapalenia stawów. Wśród 169 pacjentów hospitalizowanych w Klinice Reumatologii, którzy zgodzili się wypełnić przygotowany kwestionariusz, 87% stanowiły kobiety. U każdego chorego jednorazowo oceniono liczbę bolesnych i obrzękniętych stawów (wg indeksu 28-stawowego), wartość OB, stężenie CRP, długość trwania sztywności porannej, ból i stan zdrowia w 100-mm skali VAS, następnie wyliczono wskaźnik DAS 28 (3 zmienne) jako sumaryczny wykładnik aktywności choroby. W ocenie stopnia niepełnosprawności wykorzystano kwestionariusz HAQ oraz skalę Likerta dla wydolności funkcjonalnej i zakresu wykonywanych zajęć domowych. Dane analizowano za pomocą systemu statystycznego SAS. Mediany dla wieku i czasu trwania choroby wynosiły odpowiednio 56 i 6 lat. Badana grupa charakteryzowała się wysoką aktywnością choroby (mediana DAS 28=5,43) oraz wysokim poziomem niepełnosprawności (mediana HAQ=1,88). Stwierdzono korelację pomiędzy niepełnosprawnością (HAQ) a aktywnością reumatoidalnego zapalenia stawów wyrażoną współczynnikiem DAS 28 (r=0,44; p<0,0001), ogólnym stanem zdrowia (r=0,42; p<0,0001), aktywnością choroby w ciągu ostatnich 6 mies. (r=0,41; p<0,0001) i w dniu oceny (r=0,37; p<0,0001), czasem trwania sztywności porannej (r=0,40; p<0,0001), nasileniem bólu w skali VAS (r=0,33; p<0,0001), a także stężeniem CRP w surowicy (r=0,32; p<0,0001). Wskaźnik aktywności choroby DAS 28 był również znamiennie statystycznie skorelowany z wszystkimi powyższymi czynnikami, w szczególności z bólem (r=0,44; p<0,0001). Stwierdzono ponadto, że ryzyko znalezienia się w grupie chorych z wysokim poziomem niepełnosprawności (HAQ>2,25) najlepiej określały stężenie CRP i zaawansowanie zmian radiologicznych (okres radiologiczny) w podgrupie chorych przed 55. rokiem życia, DAS 28 i nasilenie bólu w VAS (ból) u chorych po 55. roku życia. Zwrócono uwagę, że szczególnie zagrożeni wysokim stopniem niepełnosprawności są pacjenci przed 55. rokiem życia z wartościami CRP w zakresie 10&#8211;40 mg/l (OR=1,04 dla CRP 10-40 mg/l vs. CRP &#8804;10 mg/l) oraz pacjenci po 55. roku życia z DAS 28 powyżej 4,5 (OR=1,83 dla DAS 28 >4,5 vs. DAS 28 &#8804;4,5) i bólem określanym w skali VAS (ból) na ponad 70 mm (OR=1,03 dla VAS >70 mm vs. VAS &#8804;70 mm). Niepełnosprawność u chorych hospitalizowanych z powodu zaostrzenia reumatoidalnego zapalenia stawów była silnie związana z aktywnością procesu zapalnego. W kontekście prewencji niesprawności i poprawy jakości życia szczególnej uwagi wymagają chorzy przed 55. rokiem życia z CRP podwyższonym w zakresie 10&#8211;40 mg/l oraz po 55. roku życia z wartościami DAS 28 >4,5 i nasileniem bólu powyżej 70 mm na skali VAS. Ocena bólu wśród chorych po 55. roku życia wydaje się prostym do przeprowadzenia, a jednocześnie wiarygodnym testem określającym ryzyko wystąpienia niepełnosprawności.