Wstęp: Zmiany chorobowe w przebiegu układowych chorób tkanki łącznej dotyczą wielu narządów. W układzie oddechowym prowadzą do nadciśnienia płucnego, objawiającego się obniżeniem tolerancji wysiłku, suchym kaszlem i dusznością.
Cel pracy: Próba oceny zmian wybranych parametrów czynnościowych układu oddechowego w przebiegu twardziny układowej.
Materiał i metody: Do badania zakwalifikowano 39 pacjentów spełniających kryteria rozpoznania twardziny układowej. Czas obserwacji wynosił 2–44 miesięcy. W tym czasie przynajmniej dwukrotnie przeprowadzano u chorych badania czynnościowe układu oddechowego. Do analizy wybrano tylko niektóre parametry czynnościowe, takie jak: całkowita pojemność płuc – TLC, natężona pojemność życiowa – FVC, natężona pojemność wydechowa pierwszosekundowa – FEV1, i zdolność dyfuzyjna płuc dla tlenku węgla mierzona metodą pojedynczego oddechu – DLCOc – skorygowana do aktualnej wartości hemoglobiny.
Wyniki: Największe zmiany spośród wszystkich ocenianych parametrów zarejestrowano w zakresie DLCOc. Był to parametr, który istotnie statystycznie zmieniał się w trakcie obserwacji. Już na początku obserwacji u większości badanych DLCO była obniżona poniżej dolnej granicy normy, co świadczyło o stopniu zaawansowania choroby.
Wnioski: Powtarzana ocena DLCO umożliwia określenie zaawansowania i postępu choroby. Inne oceniane parametry mają mniejsze znaczenie praktyczne.