OPIS PRZYPADKU
Ogólnoustrojowa reakcja alergiczna po sulfasalazynie – zespół DRESS w przebiegu młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów
Więcej
Ukryj
Data publikacji online: 02-03-2012
Reumatologia 2012;50(1):66-71
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Zespół DRESS (drug rash with eosinophilia and systemic syndrome – DRESS), czyli osutka polekowa z eozynofilią i objawami układowymi, jest rodzajem ciężkiej reakcji nadwrażliwości na leki. Charakteryzuje się wysypką plamisto-grudkową, zaburzeniami hematologicznymi (eozynofilia lub atypowe limfocyty) oraz zajęciem narządów wewnętrznych (najczęściej wątroby, nerek, płuc, serca) (tab. I, II, ryc. 1–3). W obrazie klinicznym często występuje gorączka, limfadenopatia oraz obrzęk twarzy. Śmiertelność w tym zespole wynosi 10–38%. Patogeneza nie jest w pełni poznana, zespół ma najprawdopodobniej podłoże wieloczynnikowe (zakażenia wirusowe, zwłaszcza HHV-6, EBV, działanie immunomodulujące niektórych leków, zaburzenia metaboliczne, choroby autoimmunizacyjne). W rozpoznaniu kluczową rolę odgrywa szczegółowy wywiad lekarski. Leczenie polega na odstawieniu leku wywołującego reakcję alergiczną, w cięższych przypadkach stosuje się glikokortykosteroidy i immunoglobuliny.
W artykule opisano przypadek 5-letniej dziewczynki, u której po 7-tygodniowym leczeniu sulfasalazyną z powodu izolowanych bólów stawu kolanowego stwierdzono objawy zespołu DRESS z dominującą w obrazie klinicznym dysfunkcją wątroby. Przedstawiono trudności diagnostyczno-terapeutyczne w rozpoznaniu zespołu oraz przebieg kliniczny wymagający przeprowadzenia obszernej diagnostyki różnicowej.
REFERENCJE (31)
1.
Bocquet H, Bagot M, Roujeau JC. Drug-induced pseudolymphoma and drug hypersensitivity syndrome (drug rash with eosinophilia and systemic symptoms: DRESS). Semin Cutan Med Surg 1996; 1: 250-257. .
2.
Cacoub P, Musette P, Descamps V, et al. The DRESS syndrome: a literature review. Am J Med 2011; 124: 588-597. .
3.
Lis-Święty A, Brzezińska-Wcisło L, Bergler-Czop B. Osutka polekowa z eozynofilią i objawami układowymi – zespół nadwrażliwości indukowany lekami. Post Dermatol Alergol 2010; 27: 297-302. .
4.
Bogus-Buczyńska I, Kuna P. Alergia na leki. Trudny problem dla lekarzy, niebezpieczeństwo dla chorych. Terapia 2005; 14: 13-17. .
5.
Michel F, Navellou JC, Ferraud D, et al. DRESS syndrome in a patient on sulfasalazine for rheumatoid arthritis. J Bone Spine 2005; 72: 82-85. .
6.
Chaiken BH, Goldberg BI, Segal JP. Dilantin sensitivity; report of a case of hepatitis with jaundice, pyrexia and exfoliative dermatitis. N Engl J Med 1950; 242: 897-898. .
7.
Descamps V, Valance A, Edlinger C, et al. Association of human herpesvirus 6 infection with drug reaction with eosinophilia and systemic symptoms. Arch Dermatol 2001; 137: 301-304. .
8.
Descamps V, Ben Sa..Id B, Sassolas B, et al. Management of drug reaction with eosinophilia and systemic symptoms (DRESS). Ann Dermatol Venereol 2010; 137: 703-708. .
9.
Teo L, Tan E. Sulphasalazine-induced DRESS. Singapore Med J 2006; 47: 237-239. .
10.
Shiohara T, Inaoka M, Kano Y. Drug-induced hypersensitivity syndrome (DIHS): a reaction induced by a complex interplay among herpesviruses and antiviral and antidrug immune responses. Allergol Int 2006; 55: 1-8. .
11.
Voltolini S, Bignardi D, Minale P, et al. Phenobarbital-induced DiHS and ceftriaxone hypersensitivity reaction: a case of multiple drug allergy. Eur Ann Allergy Clin Immunol 2009; 41: 62-63. .
12.
Szewczuk-Bogusławska M, Trypka E. Zespoły nadwrażliwości podczas stosowania leków przeciwpadaczkowych u osób w wieku podeszłym. Psychogeriatr Pol 2006; 3: 221-227 .
13.
Boey ML, Lee E, Feng PH. Sulphasalazine in rheumatoid arthritis. Singapore Med J 1988; 29: 285-288. .
14.
Pearl RK, Nelson RL, Prasad ML, et al. Serious complications of sulfasalazine. Dis Colon Rectum 1986; 29: 201-202. .
15.
Pin~ana E, Lei SH, Merino R, et al. DRESS-syndrome on sulfasalazine and naproxen treatment for juvenile idiopathic arthritis and reactivation of herpevirus 6 in an 11-year-old caucasian boy. J Clin Pharm Ther 2010; 36: 365-370. .
16.
Balci DD, Peker E, Duran N, et al. Sulfasalazine-induced hypersensitivity syndrome in a 15-year-old boy associated with human herpesvirus-6 reactivation. Cutan Ocul Toxicol 2009; 28: 45-47. .
17.
Augusto JF, Sayegh J, Simon A, et al. A case of sulphasalazine-induced DRESS syndrome with delayed acute interstitial nephritis. Nephrol Dial Transplant 2009; 24: 2940-2942. .
18.
Mennicke M, Zawodniak A, Keller M, et al. Fulminant liver failure after vancomycin in a sulfasalazine-induced DRESS syndrome: fatal recurrence after liver transplantation. Am J Transplant 2009; 9: 2197-2202. .
19.
Jennings PE, Blandford RL, Rosenthal FD. Acute sulphasalazine hepatotoxicity. Postgrad Med J 1986; 62: 305-306. .
20.
Farr M, Symmons DP, Bacon PA. Raised serum alkaline phosphatase and aspartate transaminase levels in two rheumatoid patients treated with sulphasalazine. Ann Rheum Dis 1985; 44: 798-800. .
21.
Tung Y, Escutia B, Blanes M, et al. Sulfasalazine-induced hypersensitivity syndrome associated with human herpesvirus 6 reactivation and induction of antiphospholipid syndrome. Actas Dermosifiliogr 2011; 102: 537-540. .
22.
Caspi D, Fuchs D, Yaron M. Sulphasalazine induced hepatitis in juvenile rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis 1992; 51: 275-276. .
23.
Dubey S, Adebajo AO. Lymphoproliferative disorder due to sulphasalazine. BMJ Case Rep 2009; 2009. pii: bcr06.2008.0038. .
24.
Gutkowski K, Hartley M, Kamińska E. Hepatotoksyczność leków – mechanizmy sprawcze. Przegl Gastroenterol 2008; 3: 271-275. .
25.
Pessayre D. Role of reactive metabolites in drug-induced hepatitis. J Hepatol 1995; 23 Suppl 1: 16-24. .
26.
Grech V, Buttigieg T, Portelli A, et al. Kawasaki disease presenting as hepatitis. Ann Trop Paediatr 2007; 27: 303-306. .
27.
Gietka P, Wieteska-Klimczak A, Smorczewska-Kiljan A i wsp. Reaktywne zespoły hemofagocytarne u dzieci z chorobami reumatycznymi. Reumatologia 2011; 49: 96-107. .
28.
Vyse T, So AK. Sulphasalazine induced autoimmune syndrome. Br J Rheumatol 1992; 31: 115-116. .
29.
Borg AA. Sulphasalazine-induced autoimmune abnormalities in patients with rheumatic disease. Br J Rheumatol 1995; 34: 1097-1098. .
30.
Laversuch CJ, Collins DA, Charles PJ, et al. Sulphasalazine-induced autoimmune abnormalities in patients with rheumatic disease. Br J Rheumatol 1995; 34: 435-439. .
31.
Schaller J, Beckwith B, Wedgwood RJ. Hepatic involvement in juvenile rheumatoid arthritis. J Pediatr 1970; 77: 203-210.
Copyright: © Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. This is an Open Access journal, all articles are distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.