Wstęp: Ograniczenie wydolności funkcjonalnej w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) wpływa na różne dziedziny życia pacjenta, m.in. na pracę zawodową, wypoczynek, wzajemne relacje w rodzinie czy możliwość zaspokojenia potrzeb. Postępujący przebieg choroby, powikłania układowe, stany przygnębienia i depresja wpływają na obniżenie poziomu zdrowia i jakości życia.
Cel pracy: Celem pracy jest ocena porównawcza jakości życia pacjentów z RZS, w wymiarze funkcjonowania fizycznego, psychicznego i społecznego, poddawanych różnym metodom terapii farmakologicznej.
Materiał i metody: Badaniem objęto 100 pacjentów z RZS. Populację chorych podzielono na 2 grupy: I grupę stanowili pacjenci, u których zastosowano leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh), II grupę – chorzy otrzymujący leki biologiczne. Metodą był sondaż diagnostyczny z wykorzystaniem: skal analogowych VAS (0–100), indeksu niesprawności HAQ (0–3), Skali lęku i depresji (HADS-A i HADS-D) (0–21) oraz skali oceny jakości życia SF-36 (0–100).
Wyniki: Większość ankietowanych – grupa I i II (ok. 57 pkt) odczuwa średnie nasilenie bólu (tab. II). Ból znacząco wpływa na funkcjonowanie fizyczne u chorych z grupy II (r = –0,40; p < 0,05) (tab. IV). Czas trwania choroby znacznie wpływa na dolegliwości bólowe oraz odczuwanie lęku i depresji w obu grupach badanych (tab. V). Analiza skali SF-36 pozwala stwierdzić, że wartość średnia funkcjonowania fizycznego (PCS) w grupie I jest na poziomie 35,3 ±13,8, natomiast w grupie II 39,3 ±15,1 (tab. I). Duży odsetek respondentów (50%) z grupy II ocenia, że ich stan zdrowia jest prawie taki sam jak przed rokiem (ryc. 1).
Wnioski: Problemy natury psychologicznej w znacznym stopniu wpływają na ocenę jakości życia (PCS i MCS) w I grupie badanych (ryc. 2). Zaburzenia lękowe i depresyjne w grupie II mają większy wpływ na funkcjonowanie psychiczne (MCS) (tab. III). Zwiększający się deficyt niesprawności w czynnościach dnia codziennego (HAQ) powoduje pogarszanie się oceny PCS w obu grupach. Niesprawność zwiększa ryzyko rozwoju zaburzeń depresyjnych i lękowych oraz obniża MCS, szczególnie w grupie I (ryc. 3).