Cel pracy: Wykazanie różnic w sferze osobowości, przystosowaniu społecznym i radzeniu sobie z przewlekłą chorobą u dzieci hospitalizowanych w Instytucie Reumatologii w Warszawie.
Materiał i metody: Przebadano dzieci z różnych środowisk społecznych, będących reprezentatywną grupą dla populacji dzieci przewlekle chorych w Polsce (tab. I). Sprawdzano, czy i jak duże znaczenie dla radzenia sobie z bólem i chorobą ma ustalenie rozpoznania i podjęcie leczenia. Badano zarówno subiektywnie oceniany poziom, jak i znaczenie wsparcia w grupie rówieśniczej i w rodzinie badanych dzieci (tab. II, V). Przebadano 149 dzieci w wieku 12–17 lat w trzech grupach: w pierwszej były dzieci, u których rozpoznano młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS), do drugiej zaliczono dzieci, u których zdiagnozowano inną chorobę tkanki łącznej, a do trzeciej dzieci, których dolegliwości bólowe stawów nie znajdowały odzwierciedlenia w wynikach wykonanych badań laboratoryjnych. Dzieci przebadano za pomocą trzech testów projekcyjnych, a uzyskane dane uzupełniono informacjami z przeprowadzonego nieustrukturalizowanego wywiadu.
Wyniki: Stwierdzono, że różnice pomiędzy trzema grupami badanych były bardzo małe, co oznacza, że etiologia i czas trwania dolegliwości nie determinują osobowości i sposobu radzenia sobie z trudnościami i bólem przez małych pacjentów. Wskazano, że dzieci z MIZS są otwarte na relacje interpersonalne. Umiejętność nawiązywania i utrzymywania pozytywnych relacji ułatwia im radzenie sobie z sytuacją trudną, powodowaną chorobą (tab. II, IV). Wśród dzieci z pierwszej grupy stwierdzono najwyższy odsetek zaburzeń emocjonalnych wskazujących na stan depresyjny (tab. III). Oznacza to, że MIZS spostrzegane jest przez małych pacjentów jako trudna choroba. Mimo to dzieci z tej grupy potrafiły się cieszyć każdą dobrą chwilą i pielęgnowały przekonanie, iż problemy i trudności powodowane chorobą przeminą.
Wnioski: Wszyscy badani wskazywali na ogromną, lecz niestety często deprywowaną, potrzebę wsparcia, przede wszystkim w rodzinie i w osobie matki (tab. IV).