PRACA ORYGINALNA
Krioterapia ogólnoustrojowa zmniejsza aktywność fibrynolityczną krwi u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów i osób z chorobą zwyrodnieniową stawów
Data publikacji online: 02-07-2010
Reumatologia 2010;48(3):171-176
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS) istnieje podwyższone ryzyko występowania zawału serca i innych powikłań ze strony układu krążenia. W aktywnym RZS stwierdza się ponadto stan pobudzenia układu krzepnięcia i fibrynolizy, co w pewnym stopniu tłumaczy częstsze incydenty sercowo-naczyniowe. Celem przeprowadzonych badań było sprawdzenie, czy powszechnie uznana za bezpieczną, ogólnoustrojowa krioterapia stosowana w fizykoterapii RZS może zaburzać chwiejną równowagę układu hemostatycznego. Wykonano badania wybranych parametrów układu krzepnięcia i fibrynolizy u 46 pacjentów z RZS oraz 20 pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów (OA), poddanych 10 cyklom leczenia w komorze kriogenicznej (w temperaturze –120°C przez 3 min). Stwierdzono, że taka terapia nie powoduje hamowania odczynu ostrej fazy u chorych na RZS – stężenie białka C-reaktywnego (CRP) we krwi nie uległo zmianie. Zaobserwowano natomiast zmiany w układzie fibrynolitycznym w postaci zmniejszenia stężenia tkankowego aktywatora plazminogenu (t-PA) w osoczu i zwiększenia stężenia kompleksów plazminy––antyplazminy (PAP) (p < 0,05) u chorych na RZS, a także zmniejszenia stężenia t-PA i zwiększenia stężenia inhibitora aktywatora plazminogenu (PAI-1) (p < 0,05) u chorych na OA. Pomimo braku jakichkolwiek negatywnych objawów klinicznych związanych z tymi zmianami autorzy uważają, że terapia chorych na RZS w komorze kriogenicznej może zaburzać równowagę w układzie hemostazy–fibrynolizy i u niektórych pacjentów może zwiększać ryzyko zakrzepicy i powikłań sercowo-naczyniowych.
REFERENCJE (23)
1.
Filipowicz-Sosnowska A. Reumatoidalne zapalenie stawów. W: Choroby wewnętrzne. Szczeklik A (red.). Wyd. I. Medycyna Praktyczna, Kraków 2006; t. II: 1645-1657. .
2.
Del Rincon ID, Williams K, Stern MP, et al. High incidence of cardiocascular events in rheumatoid arthritis cohort not explained by traditional cardiac risk factors. Arthritis Rheum 2001; 44: 2737-2745. .
3.
McEntegart A, Capell HA, Creran D, et al. Cardiovascular risk factors, including thrombotic variables, in a population with rheumatoid athritis. Rheumatology 2001; 40: 640-644. .
4.
Mercer JB, Osterud B, Tveita T. The effect of short-term cold exposure on risk factors for cardiovascular disease. Thromb Res 1999; 95: 93-104. .
5.
Van der Bom JG, de Maat MP, Bots ML, et al. Seasonal variation in fibrinogen in the Rotterdam Study. Thromb Haemost 1997; 78: 1059-1062. .
6.
Jansky L, Matouskova E, Vavra V, et al. Thermal, cardiac and adrenergic responses to repeated local cooling. Physiol Res 2006; 55: 543-549. .
7.
Zagrobelny Z, Halawa B, Jezierski Cz, Wawrowska A. Wpływ jednorazowego schładzania całego ciała w komorze kriogenicznej na wybrane wskaźniki hemodynamiczne i stężenie hormonów w surowicy u osób zdrowych. Pol Tyg Lek 1993; 48: 303-305. .
8.
Matsuda J, Tsukamoto M, Gohchi K, et al. Effect of total-body cold exposure on plasma concentrations of von Willebrand factor, endothelin-1 and thrombomodulin in systemic lupus erythematosus patients with or without Raynaud´s phenomenon. Acta Haematol 1992; 88: 189-193. .
9.
So AK, Varisco PA, Kemkes-Matthes B, et al. Arthritis is linked to local and systemic activation of coagulation and fibrinolysis pathways. J Thromb Haemost 2003; 1: 2510-2515. .
10.
Kopeikina LT, Kamper EF, Koutsoukos V, et al. Imbalance of tissue-type plasminogen activator (t-PA) and its specific inhibitor (PAI-1) in patients with rheumatoid arthritis associated with disease activity. Clin Rheumatol 1997; 16: 254-260. .
11.
Solomon HD, Karlson WE, Rimm BE, et al. Cardiovascular morbidity and mortality in women diagnosed with rheumatoid arthritis. Circulation 2003; 107: 1303-1307. .
12.
MacKenzie MA. Cold exposure and winter mortality in Europe. Lancet 1997; 350: 590-592. .
13.
Mercer JB. Cold – an underrated risk factor for health. Environ Res 2003; 92: 8-13. .
14.
Bo/kenes L, Alexandersen TE, o/sterud B, et al. Physiological and haematological responses to cold exposure in the elderly. Int J Circumpolar Health 2000; 59: 216-221. .
15.
Wojtecka-Łukasik E, Księżopolska-Pietrzak K, Maśliński S. Chemiluminescencja granulocytów obojętnochłonnych krwi obwodowej chorych na reumatoidalne zapalenie stawów poddanych krioterapii. Reumatologia 1996; 34: 666-667. .
16.
Jonderko G, Rozmus-Kuczia I, Gałaszek Z i wsp. Wpływ krioterapii na wybrane odczyny ostrej fazy u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów. Reumatologia 1988; 26: 111-116. .
17.
Sieroń A, Stanek A, Jagodziński L i wsp. Wpływ krioterapii ogólnoustrojowej na wybrane parametry stanu zapalnego u pacjentów z zesztywniającym zapaleniem stawów – doniesienie wstępne. W: Krioterapia miejscowa i ogólnoustrojowa. Zagrobelny Z (red.). Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2003; 169-175. .
18.
Straburzyńska-Lupa A, Straburzyński G. Fizjoterapia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004; 52. .
19.
Księżopolska-Pietrzak K. Miejsce krioterapii w leczeniu chorób narządu ruchu – mechanizmy działania, wskazania i przeciwwskazania. W: Krioterapia miejscowa i ogólnoustrojowa. Zagrobelny Z (red.). Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2003; 35-41. .
20.
Juhan-Vague I, Morange P, Christine Alessi M. Fibrinolytic function and coronary risk. Curr Cardiol Rep 1999; 1: 119-124. .
21.
Folsom AR Fibrinolytic factors and atherothrombotic events: epidemiological evidence. Ann Med 2000; 32: 85-91. .
22.
Huber K. Defective fibrynolytic states as triggers of myocardial infarction: the cardiologist’s view. Ital Heart J 2001; 2: 646-651. .
23.
Wiman B. Predictive value of fibrinolytic factors in coronary heart disease. Scand J Clin Lab Invest Suppl 1999; 230: 23-31.
Copyright: © Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. This is an Open Access journal, all articles are distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-9834 |
| ISSN: | 0034-6233 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
