Cel pracy: Analiza przebiegu, skuteczności oraz bezpieczeństwa leczenia etanerceptem (ETA) grupy chorych na aktywne reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) i zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) przy istnieniu uwarunkowań związanych z realizacją programu terapeutycznego.
Materiał i metody: Retrospektywną oceną objęto przebieg leczenia w programie terapeutycznym 55 chorych na RZS i 33 chorych na ZZSK. U chorych na RZS ETA był stosowany jako terapia biologiczna pierwszego rzutu (40 osób) lub jako terapia kolejna (15 osób). Czas leczenia ETA chorych na RZS wynosił od 3 miesięcy do 9 lat, chorych na ZZSK od 1 do 30 miesięcy. Przeanalizowano częstość występowania długotrwałych remisji, pierwotnej nieskuteczności, wtórnej nieskuteczności oraz częstość występowania działań niepożądanych.
Wyniki: Trwałą remisję choroby (bez leczenia biologicznego > 12 miesięcy) uzyskano u takiego samego odsetka chorych na RZS i ZZSK, tj. 9%. Pierwotny brak odpowiedzi na leczenie (po 3 miesiącach stosowania terapii) odnotowano u 12,7% chorych na RZS oraz 9% chorych na ZZSK (różnica nieistotna statystycznie). Wtórny brak odpowiedzi na leczenie obserwowano u 35% chorych na RZS – średnio po 28 miesiącach terapii oraz u 6% chorych na ZZSK w okresie obserwacji do 30 miesięcy. Działania niepożądane (zmiany skórne i infekcje) występowały stosunkowo rzadko, głównie w początkowym okresie terapii.
Wnioski: Etanercept jest bezpiecznym, skutecznym lekiem w terapii aktywnego RZS i ZZSK. Pierwotna nieskuteczność terapii ETA występuje stosunkowo rzadko, podobnie często u chorych na RZS i ZZSK. U ok. 1/3 chorych na RZS wtórna nieskuteczność terapii jest przyczyną przerwania leczenia, średnio po 28 miesiącach leczenia.