PRACA ORYGINALNA
Natężenie bólu u chorych na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawówa poziom aktywności i akceptacji choroby
Data nadesłania: 20-08-2014
Data ostatniej rewizji: 09-10-2014
Data akceptacji: 15-10-2014
Data publikacji online: 17-11-2014
Data publikacji: 31-10-2014
Reumatologia 2014;52(5):299-304
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy: Rozpoznanie choroby przewlekłej, jaką jest młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS), wpływa negatywnie na aktywność młodego człowieka. Dodatkowo ból towarzyszący chorobie może też w znaczny sposób powodować trudności z jej zaakceptowaniem. Celem pracy była ocena stopnia natężenia bólu oraz stopnia aktywności i akceptacji choroby przez młodzież w wieku 14–18 lat z MIZS.
Materiał i metody: Grupę badawczą stanowiła młodzież obojga płci w wieku 14–18 lat z MIZS w okresie remisji. Badaniami objęto 50 osób. W badaniu zastosowano: skalę numeryczną (NRS 0–10), drabinę Cantila, skalę aktywności własnego autorstwa (pogrupowane pozycje kwestionariusza tworzą podskale: zmęczenia, aktywności fizycznej, aktywności społecznej, aktywności intelektualnej) oraz skalę akceptacji choroby (AIS). Analizę statystyczną przeprowadzono za pomocą testów: Manna-Whitneya, Wilcoxona, χ2, Fishera, korelacji rang Spearmana. Do obliczeń przyjęto istotność statystyczną p < 0,05.
Wyniki: Większość badanych osób nie odczuwa obecnie bólu lub odczuwa go w niewielkim stopniu. Młodzież wykazuje dużą aktywność w sferze fizycznej, psychicznej i społecznej. Przeważająca część pacjentów akceptuje swoją chorobę. Chorzy odczuwający ból określany w skali NRS na 4–7 pkt gorzej adaptują się do życia z chorobą w porównaniu z pacjentami bez dolegliwości bólowych albo odczuwających ból o słabym nasileniu. Stwierdzono wysoką korelację pomiędzy akceptacją choroby w chwili badania określoną za pomocą drabiny Cantrila i skali AIS.
Wnioski: 1. Ból odczuwany przez chorych na MIZS ma niewątpliwie negatywny wpływ na poziom ich aktywności oraz stopień akceptacji choroby. 2. Wydaje się kluczowe uznanie bólu jako znaczącego wykładnika akceptacji choroby.
Materiał i metody: Grupę badawczą stanowiła młodzież obojga płci w wieku 14–18 lat z MIZS w okresie remisji. Badaniami objęto 50 osób. W badaniu zastosowano: skalę numeryczną (NRS 0–10), drabinę Cantila, skalę aktywności własnego autorstwa (pogrupowane pozycje kwestionariusza tworzą podskale: zmęczenia, aktywności fizycznej, aktywności społecznej, aktywności intelektualnej) oraz skalę akceptacji choroby (AIS). Analizę statystyczną przeprowadzono za pomocą testów: Manna-Whitneya, Wilcoxona, χ2, Fishera, korelacji rang Spearmana. Do obliczeń przyjęto istotność statystyczną p < 0,05.
Wyniki: Większość badanych osób nie odczuwa obecnie bólu lub odczuwa go w niewielkim stopniu. Młodzież wykazuje dużą aktywność w sferze fizycznej, psychicznej i społecznej. Przeważająca część pacjentów akceptuje swoją chorobę. Chorzy odczuwający ból określany w skali NRS na 4–7 pkt gorzej adaptują się do życia z chorobą w porównaniu z pacjentami bez dolegliwości bólowych albo odczuwających ból o słabym nasileniu. Stwierdzono wysoką korelację pomiędzy akceptacją choroby w chwili badania określoną za pomocą drabiny Cantrila i skali AIS.
Wnioski: 1. Ból odczuwany przez chorych na MIZS ma niewątpliwie negatywny wpływ na poziom ich aktywności oraz stopień akceptacji choroby. 2. Wydaje się kluczowe uznanie bólu jako znaczącego wykładnika akceptacji choroby.
REFERENCJE (30)
1.
Cimaz R, Moretti D, Pagnini L, et el. What do cytokine profiles tell us about subsets of juvenile idiopathic arthritis? Curr Rheumatol Rep 2012; 14: 150-154. .
2.
Żuber Z. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów. Pediatr Dypl 2012; 16: 23-32. .
3.
Cassidy JT, Petty RE. Juvenile idiopathic arthritis. In: Textbook of pediatric rheumatology. Cassidy JT, Petty RE (eds.). WB Saunders, Philadelphia 2005: 291-303. .
4.
Hinze CH, Fall N, Thornton S, et al. Immature cell populations and an erythropoiesis gene-expression signature in systemic juvenile idiopathic arthritis: implications for pathogenesis. Arthritis Res Ther 2010; 12: R123. .
5.
Brennan FM, McInnes IB. Evidence that cytokines play a role in rheumatoid arthritis. J Clin Invest 2008; 118: 3537-3545. .
6.
Jelusic M, Lukic IK, Tambic-Bukovac L, et al. Interluekin 18 as mediator of systemic juvenile idiopatic arthritis. Clin Rheumatol 2007; 26: 1332-1334. .
7.
Banasiak B, Smolewska E, Lipińska J, et al. Proces adaptacji do choroby przewlekłej u dzieci i młodzieży z młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów na podstawie 2-letniej obserwacji. Przegl Pediatr 2009; 39: 172-177. .
8.
Heszen I. Kliniczna psychologia zdrowia. In: Psychologia kliniczna. Sęk H (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005: 230-235. .
9.
Maziarz A. Dziecko przewlekle chore. Opieka i wsparcie. Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2004. .
10.
Spaczyńska N, Strzelecki W, Orzeszko-Spaczyńska A. Zapalne układowe choroby tkanki łącznej a psychika chorego dziecka. Pediatr Prakt 2006; 14: 9-14. .
11.
Cepuch G, Dobrogowski J, Wordliczek J. The perception of purpose and sense of life and satisfaction in young people with cancer and rheumatic disease. Adv Palliative Med 2007; 6: 3-12. .
12.
Vaeroy H, Tanum L, Bruaset H, et al. Symptoms of depression and anxiety in functionally disabled rheumatic pain patients. Nordic J Psychiatry 2005; 59: 109-113. .
13.
Suurmeijer TH, van Sonderen FLP, Krol B, et al. The relationship between personality, supportive transactions and support satisfaction, and mental health of patients with early Rheumatoid Arthritis. Soc Ind Res 2005; 73: 179-197. .
14.
Niedzielski A, Humeniuk E, Błaziak P, Fedoruk D. Stopień akceptacji choroby w wybranych chorobach przewlekłych. Wiad Lek 2007; 60: 224-227. .
15.
Taylor SE. Adjustment to threating events: a theory of cognitive adaptation. Am Psychol 1983; 11: 1161-1173. .
16.
Dobrucka-Janeczek I, Rutkowska-Sak L. Osobowość i przystosowanie dzieci chorych na przewlekłe choroby reumatyczne. Reumatologia 2012; 50: 211-218. .
17.
Żuk B, Księżopolska-Orłowska K. Adaptacja rodziców do opieki nad dzieckiem z młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów. Reumatologia 2010; 48: 165-170. .
18.
Misiołek H, Mayzner-Zawadzka E, Dobrogowski J, Wordliczek J. Zalecenia 2011 postępowania w bólu ostrym i pooperacyjnym. Ból 2011; 12: 9-33. .
19.
Cepuch G. Wordliczek J. Natężenie bólu a stan emocjonalny i aktywność młodocianych z chorobą nowotworową. Przegl Lek 2009; 66: 181-186. .
20.
Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 2009. .
21.
Czapiński J. Psychologia szczęścia. Przegląd badań i zarys teorii cebulowej. Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa 1992. .
22.
Cantril H. The Patterns of Human Concerns. Rutgers University Press. New Brunswick, NY, USA 1965. .
23.
Cepuch G, Perek M. Ból a aktywność i zmęczenie u młodzieży hospitalizowanej z powodu choroby reumatycznej. W: Problemy osób niepełnosprawnych, Turowski K, Paluszkiewicz P, Spisacka S (red.). Biała Podlaska 2007: 187-193. .
24.
Cepuch G, Wordliczek J, Golec A. Wybrane skale do badania natężenia bólu u młodzieży – ocena ich przydatności. Pol Med Paliatywna 2006; 5: 108-113. .
25.
Cepuch G, Wordliczek J. Ból a aktywność i zmęczenie u młodocianych hospitalizowanych z powodu choroby nowotworowej i reumatycznej. Folia Med Cracov 2006; 1-4: 3-20. .
26.
Pawelczyk B, Małecka E, Bornakowska-Zabel E. Pilotażowe badania jakości życia dzieci z młodzieńczym przewlekłym zapaleniem stawów – postacią wielostawową i kilkustawową. Pediatr Prakt 1998; 1: 33-37. .
27.
Kosmala E, Korobowicz A, Olesińska E. Psychologiczne aspekty funkcjonowania dziewcząt z młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów. Przegl Pediatr 2004; 34: 26-31. .
28.
Lal SD, McDonagh J, Baildam E, et al. Agreement between proxy and adolescent assessment of disability, pain, and well-being in juvenile idiopathic arthritis. J Pediatr 2011; 158: 207-212. .
29.
Ostile IL, Johansson I, Aasland A, et al. Self-rated physical and psychosocial health in a cohort of young adults with juvenile idiopathic arthritis. Scand J Rheumatol 2010; 39: 318-325. .
30.
Kwissa-Gajewska Z, Olesińska M, Tomkiewicz A. Optymizm, strategie radzenia sobie z bólem i jego nasilenie u pacjentek z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Reumatologia 2014; 52: 166-171.
Copyright: © Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. This is an Open Access journal, all articles are distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-9834 |
| ISSN: | 0034-6233 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
