PRACA ORYGINALNA
Czynniki ryzyka upadków i złamań kości u pacjentów chorych na reumatoidalne zapalenie stawów
Data publikacji online: 14-05-2010
Reumatologia 2010;48(2):98-103
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cel pracy: Ocena czynników ryzyka i częstości występowania upadków i złamań kości u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS).
Materiał i metody: Do badania kwalifikowano pacjentów chorych na RZS (spełniających kryteria ACR z 1984 r.). Dane na temat stanu zdrowia zebrano na podstawie ankiety zawierającej Kwestionariusz Oceny Stanu Zdrowia (HAQ), pytań dotyczących chorób, przyjmowanych leków, upadków i złamań kości w okresie ostatnich 12 miesięcy.
Wyniki: Przebadano 167 kobiet (89,8%) i 19 mężczyzn (średni wiek ± SD 58,5 ±13,8 roku). Średni czas trwania choroby wynosił 14,4 ±10,7 roku. Średnia wartość HAQ 1,36 ±0,76. Z grupy 186 osób upadek przydarzył się 80 badanym (43%). U 28 chorych (35%) upadek zakończył się złamaniem bądź złamaniami obwodowymi. Liczba upadków dodatnio korelowała z wynikiem HAQ (r = 0,32; p < 0,05) oraz czasem trwania choroby (r = 0,31; p < 0,05). Głównymi czynnikami ryzyka upadków w badanej grupie były zawroty głowy [iloraz szans (OR) = 2,68], stosowanie leków hipotensyjnych (OR = 2,27) i przeciwdepresyjnych (OR = 2,56), deformacje stóp (OR = 3,14) oraz wysoki wskaźnik HAQ (OR = 2,08). Czas trwania RZS (OR = 1,05) i wiek (OR = 1,04) praktycznie nie wpływały na ryzyko upadków. Głównymi czynnikami ryzyka złamań kości w badanej grupie były osteoporoza (t-score < –2,5) (OR = 4,70), stosowanie leków hipotensyjnych (OR = 4,98), deformacje stóp (OR = 4,82), zawroty głowy (OR = 3,30) oraz wysoki wskaźnik HAQ (OR = 3,12).
Wnioski: Upadki są poważnym problemem w przebiegu RZS. Głównymi czynnikami sprzyjającymi upadkom i złamaniom u chorych na RZS są deformacje stóp, zawroty głowy, zażywanie leków obniżających ciśnienie tętnicze oraz wysoka wartość HAQ.
Materiał i metody: Do badania kwalifikowano pacjentów chorych na RZS (spełniających kryteria ACR z 1984 r.). Dane na temat stanu zdrowia zebrano na podstawie ankiety zawierającej Kwestionariusz Oceny Stanu Zdrowia (HAQ), pytań dotyczących chorób, przyjmowanych leków, upadków i złamań kości w okresie ostatnich 12 miesięcy.
Wyniki: Przebadano 167 kobiet (89,8%) i 19 mężczyzn (średni wiek ± SD 58,5 ±13,8 roku). Średni czas trwania choroby wynosił 14,4 ±10,7 roku. Średnia wartość HAQ 1,36 ±0,76. Z grupy 186 osób upadek przydarzył się 80 badanym (43%). U 28 chorych (35%) upadek zakończył się złamaniem bądź złamaniami obwodowymi. Liczba upadków dodatnio korelowała z wynikiem HAQ (r = 0,32; p < 0,05) oraz czasem trwania choroby (r = 0,31; p < 0,05). Głównymi czynnikami ryzyka upadków w badanej grupie były zawroty głowy [iloraz szans (OR) = 2,68], stosowanie leków hipotensyjnych (OR = 2,27) i przeciwdepresyjnych (OR = 2,56), deformacje stóp (OR = 3,14) oraz wysoki wskaźnik HAQ (OR = 2,08). Czas trwania RZS (OR = 1,05) i wiek (OR = 1,04) praktycznie nie wpływały na ryzyko upadków. Głównymi czynnikami ryzyka złamań kości w badanej grupie były osteoporoza (t-score < –2,5) (OR = 4,70), stosowanie leków hipotensyjnych (OR = 4,98), deformacje stóp (OR = 4,82), zawroty głowy (OR = 3,30) oraz wysoki wskaźnik HAQ (OR = 3,12).
Wnioski: Upadki są poważnym problemem w przebiegu RZS. Głównymi czynnikami sprzyjającymi upadkom i złamaniom u chorych na RZS są deformacje stóp, zawroty głowy, zażywanie leków obniżających ciśnienie tętnicze oraz wysoka wartość HAQ.
REFERENCJE (19)
1.
Armstrong C, Swarbrick CM, Pye SR, et al. Occurence and risk factors for falls in rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis 2005; 64: 1602-1604. .
2.
Kaz Kaz H, Johnson D, Kerry S, et al. Fall related risk factors and osteoporosis in women with rheumatoid arthritis. Rheumatology 2004; 43: 1267-1271. .
3.
Fessel KD, Nevitt MC. Correlates of fear of falling and activity limitation among persons with rheumatoid arthritis. Arthritis Care Res 1997; 10: 222-228. .
4.
Hooyman JR, Melton LJ, Nelson AM, et al. Fractures after rheumatoid arthritis: a population-based study. Arthritis Rheum 1984; 27: 1353-1361. .
5.
Huusko TM, Korpela M, Karppi P, et al. Threefold increased risk of hip fractures with rheumatoid arthritis in central Finland. Ann Rheum Dis 2001; 60: 521-522. .
6.
Cummings SR, Nevitt MC, Browner WS, et al. Risk factors for hip fracture in white women. N Engl J Med 1995; 332: 767-773. .
7.
Dargent-Molina P, Favier F, Grandjean H, et al. Fall factors and the risk of hip fracture. Lancet 1996; 348: 145-149. .
8.
Lawlor DA, Patel R, Ebrahim S. Association between falls in elderly women and chronic diseases and drug use: cross sectional study. BMJ 2003; 327: 712-717. .
9.
Wiland P, Madej M, Szmyrka-Kaczmarek M. Monitorowanie stanu pacjenta w chorobach reumatycznych. Wyd. I. Górnicki, Wrocław 2008. .
10.
Chu LW, Chi I, Chiu AYY. Incidence and Predictors of Falls in the Chinese Elderly. Ann Acad Med Singapore 2005; 34: 60-72. .
11.
Cummings SR, Nevitt MC, Kidd S. Forgetting falls. The limited accuracy of recall of falls in the elderly. J Am Geriatr Soc 1988; 36: 613-616. .
12.
Wickham C, Cooper C, Margetts BM, et al. Muscle strength, activity housing and the risk of falls in elderly people. Age Ageing 1989; 18: 47-51. .
13.
Tinetti ME, Speechley M, Ginter SF. Risk factors for falls among elderly persons living in the community. N Engl J Med 1988; 319: 1701-1707. .
14.
O’Loughlin JL, Robitaille Y, Boivin JF, et al. Incidence of and risk factorsfor falls and injurious falls among the community-dwelling elderly. Am J Epidemiol 1993; 137: 342-354. .
15.
Campbell AJ, Borrie MJ, Spears GF, et al. Circumstances and consequences of falls experienced by a community population 70 years and over during a prospective study. Age Ageing 1990; 19: 136-141. .
16.
Blake AJ, Morgan K, Bendall MJ, et al. Falls by elderly people at home: prevalence and associated risk factors. Age Ageing 1988; 17: 365-372. .
17.
Leipzig RM, Cumming RG, Tinetti ME. Drugs and falls in older people: a systematic review and meta-analysis. I. Psychotropic drugs. J Am Geriatr Soc 1999; 47: 30-39. .
18.
Myers AH, Baker SP, van Natta ML, et al. Risk factors associated with falls and injuries among elderly institutionalised persons. Am J Epidemiol 1991; 133: 1179-1190. .
19.
Cumming RG, Miller JP, Kelsey JL, et al. Medications and multiple falls in elderly people: the St Louis OASIS study. Age Ageing 1991; 20: 455-461.
Copyright: © Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. This is an Open Access journal, all articles are distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/), allowing third parties to copy and redistribute the material in any medium or format and to remix, transform, and build upon the material, provided the original work is properly cited and states its license.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2084-9834 |
| ISSN: | 0034-6233 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
